Elkarrizketak

Kai Nakai – Abeslaria

Kai Nakai gasteiztarra Baimenik gabe diskoaren aurkezpena egiten ari da, hainbat kontzertu ematen. Kai Nakai edo Iratxe Aguilera, hala deitzen diote irakasle lanetan ari denean. Izan ere, 23 urteko gazte hau irakasle karrera amaitzear dago, baina beste bat ere hasi berri du: abeslari karrera. Kai Nakaik Durangoko Azokako beka irabazi zuen, eta Kolpe eta Kelokentoky abestiekin hasi du bere ibilbidea. Ez dago mugarik Iratxe Aguileraren Baimenik gabe lehen disko honetan. Reggaetoia aurkituko dugu euskaraz, gozatzeko, pentsatzeko eta aldarrikatzeko konplexurik gabe. “Nire musikak nahi dutena egitera bultzatzen ditu emakumeak, inoren baimenik gabe”.

Zer esango zenidake honakoa esaten badizut: reggaetoi feminista euskaraz? Jende asko harritu egiten omen da horrelakoak entzuten dituenean.

Konbinazio horretara ez gaude oso ohituta. Batetik, reggaetoia oso lotuta dago matxismoarekin eta patriarkatuarekin, eta, bestetik, oso gutxi lantzen da euskal musikan.

Egoera ideala izatetik oso urrun dago egungo kontzertuak emateko modua, baina ziur gogo eta ilusio osoz ematen dituzula.

Gozatzeko gogo handia dut. Gainera, etxeko jendeak ikusi ahal izan nau. Jakina, nire familiak eta lagunek, murrizketengatik, ezin izan zuten Durangoko abenduko aurkezpenera etorri. Beraz, ilusioz beteta egon naiz eta, aldi berean, urduri samar. Izan ere, uste dut ezagutzen dudan jendearen aurrean jarduteak pixka bat urduriago jartzen nauela.

Diskoa abenduan atera zen, hilabete askotan kantu solteak eta bideoak kaleratu ondoren. Lan mardula izan zen, jendeari begira, martxoan hasi zena, COVID-19arekin batera. Pentsatu al duzu inoiz garai honetan zein desberdina izango zatekeen bide hau pandemiarik gabe?

Bai, bai, askotan pentsatzen dut. Musika mota hau batez ere festa giroan entzuten da, tabernetan eta gauean. Bizi dugun egoerak ez du ezertan laguntzen. Ziur nago erabat desberdina izango zela COVID-19rik gabe. Baina, hala ere, oso lagundua sentitu naiz denbora honetan guztian, eta esker oneko hitzak besterik ez ditut. Egia esan, okerragoa izan zitekeen. Hori da dagoena, eta itxarotea tokatzen da.

Nola bizi izan duzu esperientzia 2019ko abenduan Durangoko Azokako beka eman zizutenetik orain arte?

Oso urte zirraragarria eta bizia izan da. Izugarrizko ikaskuntza prozesua izan da, mundu honetan oso berria naizelako. 2019ko abenduan ez nuen imajinatzen disko bat aterako nuenik, adibidez. Proiektu musikal baten atzean dagoen guztia ezagutzea (abestiak egitea, azalak eta sare sozialetarako irudiak diseinatzea, bideoklipak grabatzea, disko fisikoa egitea) eta horretarako beharrezkoa den ekipo guztia izatea apartekoa izan da. Asko ikasi dut. Lehen disko hau suziri bat bezalakoa da; aireratzeko eta orain aurrerantz joateko balio dit.

Zure lehen diskoaren izenburua ‘Baimenik gabe’ da. Zer esan nahi duzu horrekin? Asmoen adierazpen bat da, agian?

Diskoaren izenburua aldarrikatzeko modu bat da. Askotan, emakumeok zalantzan jartzen dugu egiten dugun guztia, eta disko honek emakume guztiak animatzen ditu nahi dutena egin dezaten inoren baimenik gabe, eta beren ametsen alde borrokatzera.

Emakumea, gaztea, reggaetoia egin eta euskaraz abesten duzu. Badago hau gustuko ez duenik.

Denetik dago. Kasu gehienetan, babesa eman didatenak aurkitu ditut. Reggaetoia euskaraz egitea oso berria da, eta ulergarria da horregatik jendea harritzea. Baina, egia esan, oso harrera ona izaten ari da, eta gehiengoaren babesa sumatu dut. Hori bai, beti dago norbait, haterak, zure lana kritikatzen dutenak, bai ala bai. Reggaetoiaren inguruko estereotipoetatik abiatuta, denetarik entzuten duzu. Eta, gainera, euskaraz. Badirudi euskarazko musikako betiko jendeak ezin duela ulertu zer egiten dugun. Baina tira, denbora honetan horrelako komentarioei jaramon ez egiten ikasi dut. Jakin gabe hitz egiten duten pertsonak daude, atzean dagoen lan guztia ulertzen ez dutenak. Batzuek uste dute reggaetoia hutsik dagoen musika dela, ez duela lanik behar, baina, jakina, badu lana atzean, beste edozein musikak bezala. Dena den, ni, zer eta nola egiten ari naizen dakidan bitartean, pozik egongo naiz.

Arlo pertsonalean, zer aldatu da Iratxe Aguileraren esperientzia berri honekin?

Uste dut pixka bat ausartagoa egin naizela. Orain ikusten dudana da zerbait egin nahi badut, hori egiteko ahalmena dudala. Pixkanaka beldurrak kentzen joan naiz, eta konfiantza hartzen ere bai. Arlo pertsonalean, horrek guztiak mesede handia egiten dit.

Zer asmo dituzu buruan 2021ean burutzeko? Presiorik ba al duzu? Hasteko, aurten jende berria ezagutu nahi dut lanbidearen barruan, eta ekoizle berriak aurkitu nahi ditut haiekin lan egiteko. Hemendik hara joan nahi dut. Zurrumurruen arabera, agian Euskal Herria ez den beste leku batera joango naiz. Ez dut presio handirik izan nahi; pixkanaka joan nahi dut. Orain singleak atera eta beti aktibo egoteko asmoa dut. Ideiak ez zaizkit falta.