Egilea: Libe Garcia Kandina

Nafarroako Olite herriak Sin límites/Limitless telesailaren grabaketa egunak hartuko ditu ekainaren amaieran. Fernando de Magallanes eta Juan Sebastian Elkanoren gesta kontatuko du, 1519 eta 1522 artean egindako historiako lehen zirkunnabigazioa bezala ezagutzen dena. Miguel Menendez de Zubillaga (Mono Films) euskal ekoizleak luzaroan laztandutako makroekoizpena da eta Simon West zuzendari britainiarrak zuzenduko du, besteak beste, La hija del general, Con Air eta Lara Croft: Tomb Raider tituluen arduraduna. Litekeena da 2022an emititzea, espedizioa Gipuzkoako marinelaren agintera itzuli zeneko 500. urteurrena ospatzeko, Amazon Prime Videon eta, hilabete batzuk geroago, TVEn. Mono Films eta Kilima Mediak ekoizten dituzte.

Sin límites (Munduaren mugetara) filmaren atalek ordubeteko iraupena izango dute, eta Patxi Amezcua iruindarraren gidoia izango dute, 25 kilates eta Zazpigarren filmen egilea eta zuzendaria, besteak beste. Hainbat hedabidek jakitera eman dutenez, aurreikusitako lau gertakarietako bakoitzak 5 milioi euroko kostua izango du. Grabaketa Estatuko hainbat lekutan egitea aurreikusi dute, EAEn eta Nafarroan grabazioak eginez, Dominikar Errepublikan eta Erresuma Batuko Pinewood estudio enblematikoetan. Bertan, Victoria eta Trinidad itsasontzien erreplikekin filmatuko dituzte eszenak.

“Aukera paregabea da Espainiatik kanpo inork ezagutzen ez duen istorio bat kontatzeko; globalizazioaren lehen ekitaldia”, esan zuen duela urtebete Miguel Menendez de Zubillagak Madrilgo Armadaren Koartel Nagusiaren Itsas Museoan egindako aurkezpenean, proposamenak Defentsa Ministerioaren babesa baitu, zehazki, Gestaren bosgarren mendeurrena zabaltzeko programaren barruan.

Duela hilabete pasatxo, Batera deialdiaren bigarren edizioari ginda jarri ahal izan zitzaion, Oihaneder Euskararen Etxean Erroak dokumentalaren emanaldiarekin. Itxiera hori lehenago gertatu behar zen, baina pandemiak atzeratu egin behar izan zuen. Izan ere, agur hori ia bat egiten du ekimen baten hirugarren atalaren irabazleen aurkezpenarekin, zeinak, gaingiroki, mikromezenasgo kanpainen bidez finantzazioa bilatzen lagundu nahi baitie euskarazko hainbat kultur proiekturi.

Dagoeneko, hautatutako hiru ideiek crowdfunding kanpainak zabalik dituzte itsulapikoa.eus plataformaren bidez. Ez dira ezerezetik abiatzen, hori bai, 2.000 euroko ekarpena baitago bakoitzarentzat. Une horretatik aurrera, 40 egun izango dira proiektu bakoitza bere helburu ekonomikoetara iristeko, azken asteetan mikromezenasgo eta komunikazio prozesua doitzeko jasotako prestakuntzaren ondoren.

Orain arte, aurreko edizioetan hautatutako proiektu guztiek beren helburuak lortu dituzte, eta Oihanederren gauzatu eta aurkeztu ahal izan dira, deialdiko sariaren beste zati bat baita, eta Gauekoak, Vital Fundazioa eta Laboral Kutxa ere hor daude sartuta. Espero izatekoa da oraingo honetan dinamika hori errepikatzea eta pandemiak harri gehiago ez jartzea bidean.

Hautatutako hiru proiektuei dagokienez, musika da protagonista horietako bitan. Horrela gertatzen da Loan, Maider Lasa gasteiztarrak bultzatutako Loa aintziran. Izan ere, sortzaileak hiru zati dituen proposamen bat egin nahi du: disko bat, harekin lotutako bideo desberdinak, eta kontzertu edo aurkezpen moduko “ekintza eszeniko” bat. “Antzerkiaren eta musikaren munduetatik nator, eta biak lotuko zituen zerbait egin nahi nuen”. Guztiaren jatorrian lo egin aurretik abesti erotikoak sortzeko asmoa dago, nanak balira bezala, norberaren kantutegia erabiliz. Lortu nahi duen gutxienekoa 3.000 euro dira. Gehienekoa, 4.000.

Soinuak ere protagonista dira Eñaut Zubizarretaren Poliedro Vol.1 ekimenean. Berak azaltzen duen bezala, 2018tik aurrera, biolontxeloa egungo estiloetara (rockera edo flamenkora, adibidez) egokitzeko proposamena gauzatzen ari da. Bere kasuan ere, ideia bera bi materialetan itzuli nahi da. Alde batetik, 19 abestiz osatutako diskoa. Bestetik, gai horiek biltzen dituen liburua, baina baita partiturak eta musika klasikotik urrun dauden lengoaia berri hauetan instrumentuarekin ibiltzeko erabilitako metodoa ere. Gutxienez 4.000 euro bilatzen ditu, baina 7.000 euro ere ezarri ditu.

Hirugarren ekimenari dagokionez, ikus-entzunezkoa da Ane Nafarrete, Jone Arriola eta Uxue Botasen eskutik. Larrugorritan gazteek euskaraz egindako fikziozko telesaila da, gazteei zuzendua eta gazteei interesatzen zaizkien gaiak jorratzeko asmoarekin. Drogak, sexua, identitate arazoak, traumak, sare sozialak, maitasuna eta adiskidetasuna… politikoki zuzena denaren tabuan erori gabe tratatuak. Deialdi honekin lehen kapitulua grabatu ahal izatea da asmoa. Horretarako, gutxienez 3.500 euro lortu nahi dituzte.

Donostiako Giza Eskubideen 18. Zinemaldiak (GGEE) epaimahai gazte gisa parte hartzeko izena emateko epea ireki du martxoaren 31ra arte. Gazte Epaimahaiko kideek nazioarteko lehiaketako film laburrik onena hautatzeko ardura izango dute, bertan gizarte arloko lanak proiektatzen baitira. Gainera, epaimahai gaztea izateak unibertsitateko kredituak lortzea ahalbidetuko du, Donostia Kulturak adierazi duenez.

18 eta 30 urte bitarteko 90 bat gaztek osatuko dute apirilaren 23tik 30era egingo den Donostiako Giza Eskubideen 18. Zinemaldiko Film Laburren Nazioarteko Lehiaketaren film labur onena aukeratuko duen Gazte Epaimahaia. Aurten, murrizketak direla eta, pertsona gutxiagok osatuko dute. Epaimahaiko kide izateko martxoaren 31 baino lehen eman behar da izena www.cineyderechoshumanos.eus webgunean. Hurrengo egunean, apirilaren 1ean, zozketa bat egingo da izena eman duten guztien artean, eta zozketa horren emaitza webgune horretan bertan argitaratuko da.

Beste urte batzuetan bezala, Gazte Epaimahaiko kide izateak Transferentzia eta Metaketaren Europako Sistemako (ECTS) kredituak lortzeko eskubidea ematen die UPV/EHUko, Deustuko Unibertsitateko eta Mondragon Unibertsitateko Ikus-entzunezko Komunikazioko Graduko ikasleei. Gainera, Gazte Epaimahaiko kideek Zinemaldiaren programazio osoa doan ikusi ahal izango dute.

Parte hartzaileek Antzoki Zaharrean izan beharko dute apirilaren 22an, film labur onena ikusi eta aukeratzeko. Halaber, jaialdian zehar, 18:30etako saioen %80ra joan beharko dute gutxienez.

Film labur onenaren saria 3.000 eurokoa da, eta epaimahaiak giza eskubideen inguruko sentsibilizazio-irizpideen arabera baloratuko ditu film luzeak, baita haien kalitate zinematografikoagatik ere. Edizio honetan, nazioarteko hainbat herrialde eta jaialditatik etorritako gai sozialei buruzko film laburrak lehiatuko dira. Emanaldiez gain, hitzaldiak eta erakusketak ere antolatzen dira.

Donostiako Udaleko Giza Eskubideen Sailak eta Donostia Kulturak antolatzen dute Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldia. Giza eskubideen inguruko kontzientzia kritikoa bultzatu nahi du, baita elkartasunean, aniztasunean, justizia sozialean, askatasunean edo aukera-berdintasunean oinarritutako gizartea eraikitzen lagundu ere, besteak beste.

Euskal Autonomia Erkidegoko ikuskizunen eta ekitaldien sektoreko profesionalek autonomia guztientzako edukierei buruzko araudi komun bat eskatu dute Eusko Legebiltzarrean, pandemiaren murrizketek irauten duten bitartean, bai eta langile horientzako berariazko hitzarmen bat ere.

Leire Salamanca eta Ohiana Alberdi Alerta Gorria plataformako bozeramaileek batzordean helarazi zizkieten aldarrikapen horiek Ganberako taldeei, eta sektore horrek koronabirusa geldiarazteko abian jarritako prebentzio-neurrien ondorioz bizi duen egoera larriaz ohartarazi zuten. Biek diotenez, “Ikuskizun batera joateak ez du kutsatzeko arriskua handitzen” ekitaldia kontrolpean badago eta prebentzio neurriak (maskarak erabiltzea, adibidez) betetzen badira.

Halaber, azaldu zuten sektore horren “egiturazko hauskortasunak” eta “segurtasun juridikorik ezak” pandemiaren ondorioak garrantzitsuagoak izatea eragiten dutela, eta azpimarratu zuten autonomia bakoitzean baimendutako edukiera-mugek zaildu egiten dutela azokak, kontzertuak, ikuskizunak eta mota guztietako ekitaldiak antolatzea. Hori dela eta, edukierak autonomia-erkidego guztietarako araudi erkide batean zehaztea proposatu dute, jarduera mota bakoitzean baimendutako talde-dentsitateen eta eraikin bakoitzaren kode teknikoaren arabera gara daitezen. Sektoreko adituek idatzitako Gida batean (Gida para la Organización de actos y espectáculo en contexto covid) jasotako planteamenduak dira horiek.

Araudi hori egiteko, gobernu autonomikoetako Osasun eta Kultura sailen artean lantalde bat sortzearen alde agertu dira, eta sektorea “estrategikotzat eta lehentasunezkotzat” jotzeko eskatu diete.