Mariasun Landa, Emakunde Saria

Mariasun Landa idazle eta irakasle feministak bere gogoetak aurkeztu ditu Berdintasunerako Emakunde Saria jaso ondoren, Emakunderekin izandako elkarrizketa batean. Landak “neurrira egindako eskularru” gisa deskribatzen du aitorpen hori, eta beste sari batzuk jasotzean izaten duen anbiguotasunarekin alderatzen du. 75 bat urterekin, aintzatespena baloratzen du, bereziki pertsona asko horrelako ohorerik jaso gabe hiltzen baita.

Bere gazteentzako liburuetan dauden pertsonaiei buruz, Landak nabarmentzen du epaimahaiak neska erabakitzaile eta autonomo gisa deskribatu dituela. Irudikapen hori fikzioa edo errealitatea den galdetzen dio bere buruari, eta adierazi du zaila dela egungo gazteak eta emakumeak bizi izandakoak alderatzea. Itxuraz desberdinak diren arren, sumatzen da estereotipo sexistek denboran zehar iraun dutela.

Literaturak berdintasunaren aldeko borrokan duen eraginari dagokionez, Mariasun Landak arteak, eta bereziki literaturak, gizartean bilakaera aurrerakoia lortzen laguntzeko duen gaitasunari buruz dihardu. Adierazpen horiek mundua ikusteko modua alda dezaketela uste du, hain estereotipatuak ez diren eta aurrerakoiak diren problematikak aurkeztuz. Hala ere, azpimarratu du literaturari ezin zaiola eskatu munduko arazoak erabat konpontzeko. Berak esaten duen moduan, ez du bere burua gazte literatura idazten zuen feministatzat identifikatzen; neskentzat eta mutilentzat idatzi duen idazlea da, eta feminista da.

Arazoa, nerabezaroan

Landaren ustez, haurrek ba­tzuetan aitortzen zaiena baino gehiago irakurtzen dute; arazoa nerabezaroan dator, baina Harry Potter bezalako lanek gazteen irakurketa-prestakuntzan laguntzen dute.

Elkarrizketan, berdintasunezkoak ez diren mezuak sustatzen dituzten literatura-lanak berridatzi beharko liratekeen ere aztertzen da. Landak adierazpen-askatasuna defendatzen du, eta testuak aldatu beharrean espiritu kritikoa sustatzea iradokitzen du, baina lanen testuinguru historikoa aitortzea garrantzitsua dela pen­tsatzen du.

Bere gozamen pertsonalari dagokionez, Landak uste du irakaskuntzan transmititzen eta hitzaldiak ematen gozatu duela, idazketa literarioaren eta komunikatzeko beste modu ba­tzuen arteko plazer desberdintasunak nabarmenduz.
Azkenik, idazleak jaso dituen beste aitorpen batzuei buruz hitz egiten du, hala nola Errenteriako sarietako izen-ematea, eta lorpen horiengatik pozik dagoela eta esperientzia guztiengatik bizitzari eskerrak ematen dizkiola adierazi du. Hala eta guztiz ere, gaineratu du emakumeen aurkako indarkeriak bere aldartea aldatzen duela eta sakon eragiten diola, eta gogora ekarri du genero-berdintasunaren aldeko borrokak irauten duela.

Elkarrizketa honetatik ondoriozta dezakegu literatura zein garrantzitsua den, eta, batez ere, horren ikuspegia. Izan ere, horri esker, haur askok txikitatik ikasiko dute berdintasunari buruz, eta, pixkanaka, genero-indarkeria desagertuko den ingurune batean haziko dira.