Suizidioa osasun publikoko arazo larria da. Urtero 800.000 pertsona baino gehiago hiltzen dira mundu osoan beren buruaz beste eginda. Lehenengo heriotza-kausa da 15-29 urteko pertsonen artean. Bizi-galera bakoitzak ondorio sakon eta suntsitzaileak ditu familietan.
Suizidioa faktore sozial, ekonomiko, kultural eta psikologiko anitzekin lotuta egon daiteke, oinarrizko giza eskubideak ukatzea eta baliabideak eskuratzea barne, baita
bizi-gertakari estresagarriekin ere.
2030erako munduko suizidio-tasa heren bat murriztea Nazio Batuen Garapen Jasangarriko Helburuen (GJH) eta OMEren Osasun Mentaleko Munduko Ekintza Planaren helburua da. Premiazko ekintza behar da 2030eko helburua lortzeko, eta herrialdeek konpromisoa hartu dute norabide horretan neurri zehatzak hartzeko.
Suizidioa eta suizidio-saiakerak delitu gisa tipifikatuta daude mundu osoko 23 herrialdetako legeetan, eta suizidio-saiakerek zigor aktiboa izaten jarraitzen dute horietako batzuetan. Suizidioaren kriminalizazioak bere buruaz beste egiten saiatzen diren pertsonen aurkako errua sustatzen duen ingurunea iraunarazten du, eta pertsonei laguntza egokia bilatzeko asmoa kentzen die, legezko ondorioen eta estigmaren beldur.
Suizidioa eta suizidio-saiakerak despenalizatu berri dituzten herrialdeen esperientzietan oinarrituta, OMEren politiken txostenak gomendioak ematen dizkie arlo horretan erreformak egiten ari diren politikak formulatzeko arduradunei, legegileei eta erabakiak hartzen dituzten beste batzuei. Suizidioa prebenitzeko estrategia nazionalen garapenean zentratzen dira; despenalizazioaren ondorengo trebakuntzaren aurrekontua egitea lehen mailako sorosleentzat; osasun mentaleko zerbitzu komunitarioak eta eskubideetara bideratutakoak ezartzea; osasun mentalarekin lotutako lege eta politika berriak formulatzea, osasun mentaleko arazoak eta ezintasun psikosozialak dituzten pertsonen kalitatezko arreta eta eskubideak sustatzeko.
Politikei buruzko txostenaren arabera, despenalizazioak bizitzak salbatzen ditu, suizidioarekin lotutako estigma eta lotsa murriztean eta pertsonak laguntza bilatzeko gai sentitzen diren ingurunea sustatzean. Horrekin, suizidioaren prebentzioaren inguruan sentsibilizatzeko aukerak areagotzen dira.
Informazio arduratsua sustatzea
“Suizidioaren prebentzioa: hedabideetako profesionalentzako baliabidea” izeneko laugarren edizioak, Suizidioaren Prebentziorako Nazioarteko Elkartearekin lankidetzan garatutakoak, suizidioaren estaldura mediatikoak duen eraginari buruzko gaur egungo ebidentzia laburbiltzen du. Orientazio praktikoa ematen du hedabideetako profesionalek suizidioari buruzko informazio arduratsua eman dezaten.
Nabarmentzekoa da, halaber, estaldura arduratsuaren garrantzia imitaziozko portaerak minimizatzeko, eta nabarmentzen du hedabideek suizidioa prebenitzeko ahaleginak indartu edo ahuldu ditzaketela.
Baliabide horrek jarraibideak ematen ditu informazioa zehatza, egokia eta enpatikoa dela ziurtatzeko, eta suizidioaren prebentzioan, biziraupenean eta erresilientzian oinarritutako txostenen eragin positiboa nabarmentzen du. Suspertze eta ongizate mentaleko istorioei buruzko orientazioa ere ematen du.
Laburbilduz, suizidioaren prebentzioa erantzukizun partekatua da, eta errukia, enpatia eta ekintza eskatzen ditu. Alerta-seinaleei buruz irakastean, laguntza-ingurune bat sustatzean eta elkarrizketa osasun mentalaren inguruan azaleratzean, erabakigarriak izan gaitezke. Bizitza bakoitza garrantzitsua da.
