AA, aukera ala mehatxua?

Hezkuntzaren, zientzien, kulturaren, informazioaren eta komunikazioaren bidez genero-berdintasuna sustatzea da Gobernu askoren mandatuaren muina. Baina zientzia aurrera doa, eta, horrekin batera, adimen artifiziala eta halako teknologia berriak agertzen dira. Eta hor iristen gara dilema handira; adimen artifiziala berdintasunerako mehatxua edo aukera da? Aldeko eta kontrako iri-tziak aztertzen saiatuko gara.
Azterlan batzuek erakusten dute adimen artifizialaren genero-joerek genero-estereotipo kalte­garriak hedatzeko eta indartzeko ahalmena dutela. Genero-joera horiek gehiago estigmatizatu eta baztertu ditzakete emakumeak mundu osoan. Adimen artifizialak gure gizarteetan gero eta nonahi­kotasun handiagoa duela kontuan hartuta, joera horiek emakumeak baztertuta gera­tzeko arriskuan jartzen dituzte bizitza ekonomiko, politiko eta sozialaren esparru guztietan. Are gehiago, herrialde horiek genero-berdin­tasunaren arloan iragan hurbilean egin dituzten aurrera­pen handi batzuei aurre egin diezaiekete.

Adimen artifizialak emakumearen ahalduntze ekonomikoan eragin negatiboa izateko arriskua du

Gainera, enplegua automa­tizatzeko bidean, adimen artifi­zialak emakumearen ahalduntze ekonomikoan eta lan-merkatuak ematen dizkion aukeretan eragin negatiboa izateko arriskua du. Nazioarteko Diru Funtsak eta Emakumeari buruzko Politikak Ikertzeko Institutuak egindako ikerketa batean, egiaztatu da emakumeek gizonek baino aukera gehiago dituztela lekuz aldatzeko, lanaren automa­tizazioa dela eta. Izan ere, auto­ma­tizazio-arrisku handiko lan­pos­tuetan diharduten langile gehienak emakumeak dira, hala nola bulegoko lanpostuak, administrariak, kontabilita­tekoak eta kutxazainekoak.


Aldaketa positiboak
Baina adimen artifizialak genero-berdintasunerako mehatxu ga­rran­­tzitsuak planteatzen baditu ere, garrantzitsua da aitortzea gure gizarteetan aldaketa positi­boak lortzeko potentziala ere baduela, dauden genero-arauei aurre egiten baitie. Adibidez, zenbait kontratazio-programa informatikok emakumeak diskri­mi­natzen zituela jakin bazen ere, adimen artifizialak bultzatu­tako genero-deskodetzaileek ere enplegatzaileei laguntzen diete genero-gaiekiko sentibera den hizkuntza erabiltzen, enplegu-iragarki inklusiboagoak idazteko eta, horrela, langileen aniztasuna handitzeko. Beraz, adimen arti­fiziala gure gizarteetan genero-berdintasunak aurrera egiteko irtenbidearen parte izan daiteke.
Gainera, adimen artifizialak enplegatuen lan-bizitzaren eta bizitza pertsonalaren arteko oreka hobetzen lagun dezake, zeregin errepikakorrak eta denbora asko kontsumitzen dutenak automa­tizatuz. Adibi­dez, AAk zeregin administrati­boak automatiza ditzake, hala nola datuak sartzea, programa­zioa eta erregistroak mantentzea. Prozesu horrek denbora aska dezake langileak giza trebeta­sunak eskatzen dituzten zeregin esangura­tsuago­etan zentra daite­zen, hala nola sormenean, arazoen ebazpenean eta pentsa­mendu kritikoan.