Tabascoko El Bosque delako arrantzaleen komunitatea klima aldaketaren hondamenak jasan dituen lehenenetarikoa da. Orain arte, bertako biztanleek telebistan baino
ez zuten entzuten horren berri, baina, orain, euri eta urakanen intentsitate gero eta handiagoari egin behar diote aurre. Haizeteen intentsitate berriak eta itsas mailaren gorakadak 40 etxe eta eskola suntsitu ditu. Bertako biztanleek, hormetan urak jotzean sortzen den orroarekin lo egiten dutenek, beste leku batera lekualdatzea eskatzen dute.
El Bosque-ko biztanleek ziurgabetasunez betetako etorkizun bati egin behar diote aurre. Klima-aldaketak eragindako itsas mailaren igoerak 200 metro baino gehiagoko kostaldea eraman du, eta 50 etxe baino gehiago suntsitu dira. Komunitatearentzat, aldaketa klimatikoa errotiko aldaketa da. Errotiko aldaketa hori bizi aurretik, itsasoarekin harmonian bizi ziren. Izan ere, itsasoarekin oso harreman berezia izan dute beti, bertan lan egin, jan eta bizi baitira. Klima aldatu aurretik, arrantzara joatea eta produktuak saltzea zen haien eguneroko bizitza. Beste edozein komunitatek bezala, beren ohiturak eta tradizioak ospatzen zituzten, edo egun garrantzitsuak ospatzen zituzten. Lasai lo egin zezaketen.
2019tik gaur egun arte, bizitza erabat aldatu da; orain, aldaketa klimatikoa da ardatza. Aurten, itsasaldi batek eraman zuen lehen etxe ilara, eta, ordutik hona, maila igotzeak, kostaldearen higadurak eta iparraldeko haizeek komunitatea suntsitu dute. Orain, emigratzea besterik ez daukate. Komunitatean ezin da bizi. Ez dute edateko urik (putzuak ur gaziz beteta daude) edo elektrizitaterik (nahiko aldizkakoa da). Haurrek ez dute klaseak hartzeko tokirik, bertako eskola 2022an suntsitu baitzuen itsasaldi batek. Baliabide faltagatik emigratu ezin izan zuten pertsonak oso egoera ahulean daude; oinarrizko zerbitzurik gabeko behin-behineko aterpeetan bizi dira.
“Aldaketa klimatikoa errotiko aldaketa da, gure ekonomian, gure harmonian, gure osasunean eta baita gure osasun mentalean ere eragiten duena”, esan du Guadalupe Cobosek, El Bosque komunitateko biztanleak.
Laguntza-eskaera
2022rako, itsasoak etxe eta azpiegitura asko eraman zituen, eta, horregatik, Greenpeace Mexico edo Conexiones climáticas bezalako erakundeek lagunduta, antolatu egin ziren agintari mexikarrei birkokatzea eskatzeko.
Nekazaritza, Lurralde eta Hiri Garapeneko idazkariak prozesuan lagunduko zutela agindu zuen. Komunitatera joan ziren, eta kaltetutako familien errolda egin zuten. Lan-mahaiak eta bilerak antolatu zituzten. Zoritxarrez, hiru bakarrik egin ziren.
Gobernu-sistema geldoa da, eta itsasoak ez du itxaroten. Ez dago astirik, hotz-sasoia iritsi da eta. Itsasoa urrun geratzen zenean, zain egon zitezkeen. Orain, beren bizitzak arriskuan daude. Lehen hiru egun irauten zuen fronte hotz batek; orain, aldiz, astebete eta hilabete artean irauten du.
Biztanleei gustatuko litzaieke birkokapen prozesua bizkorragoa izatea eta agintariek nola eta noiz birkokatuko dituzten esatea. Hori gertatzen den bitartean, laguntza behar dute oinarrizkoarekin: elektrizitatea, ura eta eskola ibiltaria.
Nazioarteko liderrei laguntza eskatzea ere gustatuko litzaieke. Egoera ezagutzea behar dute. “Agian, lehenak gara, baina ez gara izango Mexikoko klima aldaketaren azken desplazatuak. Asko izango gara, aldaketa erradikala baita; gaur egun ari da gertatzen, eta bizitzen ari gara. Min ematen du, ez zara ohitzen hainbeste min ikustera. Guk aldaketa klimatikoa eragin ez badugu ere, ordaintzen ari gara”, adie