Esne Beltzak, soinu eta estiloen fusioari esker azken urteotan erreferentzia izan den taldeak, ostiral honetan jakinarazi du datorren urtean amaituko duela 17 urteko ibilbide luze eta arrakastatsua. ‘Esne Bidea’ izeneko zortzigarren diskoa aurkezteko prentsaurrekoan, Xabi Solano buru duen taldeak iragarri du agur bira egingo duela 2024an, eta «kontzertu berezi batekin» amaituko duela bere ibilbidea.
Zaleek jakin behar dute azken eta zortzigarren albumak zazpi abesti izango dituela. Duela aste batzuk, ostiral honetan aurkeztu berri duten lanaren ‘Behin eta berriz’ lehen singlea aurkeztu zuten, Chambao taldeko La Mari abeslariaren laguntzarekin. Eta, orain, gainontzeko abestiak helduko zaizkigu Durangoko Azokan, disko berria iristearekin batera. «Durangora ailegatu nahi genuen guk ere. Gure jarraitzaileak errezibitu aurrez aurre gure begirune eta maitasuna helaraziz. Urteotan guztiotan eman diguten goxotasuna eskertzeko», esan dute.
Taldeari dagokionez, Esne Beltzak 2006an ekin zion bere ibilbideari, Xabi Solano euskal musika tradizionala eta sustrai beltzekoa uztartzen hasi zenean, Fermin Muguruzaren gomendioari esker. Hortik sortu zen Esne Beltza izena. Taldeko kide batzuk Etzakit taldekoak izan ziren, ondoren ‘Txikita’ bezalako bertsioak egin zituzten eta batzuk, Muguruza beraren taldetik etorri ziren.
Bi urte geroago, taldeak ‘Made in Euskal Herria’ diskoa argitaratu zuen. Estilo propio eta markatuarekin, reggae, ska eta hip-hop doinuekin eta trikitixarekin batera, oso letra errebindikatiboak ekarri ditu urte hauetan guztietan. Gainera, Xabi Solano, Lova Lois, Zigor Lampre ‘DZ’, Mikel Lizarribar, Iban Zugarramurdi, Aitor Zabaleta, Jon Garmendia ‘Txuriya’, Javi Perez, Pello Gorrotxategi, Jon Mari Beasain, Jon Elizalde eta Ander Sanjose taldekideen ezaugarri garrantzitsu bat beste talde batzuekin kolaboratzea izan da, azken honetan Chambaoko La Marirekin egin duten bezala. Izan ere, aurretik, La Pegatina, Alos Quartet, Des-Kontrol edo El Canijo de Jerezekin kolaboratu zuten.