Fernando Buesa 1946an jaio zen Bilbon, eta Euskadiko Alderdi Sozialistaren bozeramailea izan zen Eusko Legebiltzarrean. Gasteizen hil zuten, 2000. urtean, Jorge Díez bizkartzainarekin batera. Semea fakultatean utzi ondoren, politikaria eta bere bizkartzaina metro batzuk gehiago ibili ziren espaloian. Nieves Cano kaleko kantoira iritsi baino lehen, bi gizonak hil zituen leherketa handi bat gertatu zen. Bonba-autoa dozenaka metrora leherrarazi zuten ETAko kideek.
Fernando Buesaren eta haren bizkartzainaren omenezko monolitoari eta lehenaren hilobiari 24 ordu baino gutxiagoan egin zieten eraso. Pinturaz eta gorozkiz zikindu dituzte, eta polizia bi erasoak pertsona berberek egin ote dituzten ikertzen ari da.
Beatriz Artolazabal (EAJ) Gasteizko alkateordeak “erabateko gaitzespena eta elkartasuna” adierazi die sare sozialetan terrorismoaren biktima izan den buruzagi sozialistaren senideei. “Ez da kasualitatea, hau ez da elkarbizitzarako bidea”, adierazi du. Bestalde, Urkullu Lehendakariak “indarkeria politikoa aldarrikatzeko dinamikan dauden taldeei” egotzi dizkie ekintza horiek.
Miren Gorrotxategi Elkarrekin Podemosek Eusko Legebiltzarrean duen bozeramaileak erasoak gaitzetsi ditu, eta memoriaren aurkako “atentatu jasanezina” dela esan du. “Norbaitek bere memoria ezabatu nahi badu, guk askoz indar handiagoz gogoratuko dugu. Fernando Buesa bere ideiengatik hil zuten, baita haren bizitza babesten saiatzen zen bizkartzaina ere. Gaur egun, Euskadi gizatiarragoa eta demokratikoagoa da, haiek ez zutelako beldurrik izan”, azpimarratu du. Memoria errespetatzea oinarrizko baldintza da bizikidetza eraikitzeko”, adierazi du.
Fernando Buesa Fundazioa
Fernando Buesa Fundazioak familiak sentitzen duen “min sakona” nabarmendu du, “errautsak gordetzen dituen panteoia bandalizatu ondoren”. Eduardo Mateok, Fundazioako proiektuen arduradunak, “familia triste, hunkituta eta atsekabetuta dago, oso gogorra delako eta hau atzera egitea bezala delako. Jorge Díezen familiak ere pairatzen du”, adierazi du. Hala eta guztiz ere, Fundazioak biktimen memoriaren eta terrorismoaren deslegitimazioaren alde egindako lana “hautsiezina” izango da, “hitzaren balioa” goiburuaren bidez. Elkarbizitzak lana eskatzen du, eta terrorismoa eta biktimen memoria deslegitimatzea ezinbestekoa dela adierazi du.
Otegiren erreakzio publikoari dagokionez, Eduardo Mateok honako hau esan zuen: “Kondena errefusa baino gehiago da, gaizki dagoen zerbait moralki gaitzesten duelako. Alderdi guztiek kondenatzen badute, zergatik ez dute egiten? Euskadin, hitzak eta hizkuntza oso garrantzitsuak dira.”
Laburbilduz, ETAk armak utzi zituenetik 12 urte igaro diren arren, familiek jasandako ondorioak ez dira eten. Gaur egun, zorionez, ez da ohikoa norbait hiltzea; hildakoen hilobiak profanatzea, berriz, berriro bortxatzeko beste modu bat da, bai hildakoa, bai familia. Garai zailak izan ziren, eta hala izaten jarraituko dute gorrotoa dagoen bitartean eta modu ez baketsuan eta hitzetik kanpo jarduten duten pertsonak dauden bitartean.
FERNANDO BUESA
1946ko maiatzaren 29an Bilbon jaioa, Madrilen eta Bartzelonan zuzenbidea ikasi zuen, eta abokatu gisa aritu zen 1970etik 1986ra Gasteizen. Euskal Demokrazia Kristauan militantzia hasi zuen, eta ondoren Euskadiko Alderdi Sozialista-PSOEra igaro zen, eta ondoren Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerrara. Gasteizko zinegotzia (1983-1997), Eusko Legebiltzarreko kidea (1984-2000) eta Arabako Diputatu Nagusia (1987-1991) izan zen. Halaber, lehendakariorde eta hezkuntza sailburu izan zen PSE-EEren eta Eusko Alderdi Jeltzalearen (EAJ) arteko koalizio gobernu batean, 1991 eta 1994 artean. Postu horretatik, ikastolak (euskararen ikaskuntza sustatzen duten ikastetxeak) erregularizatu zituen prozesua zuzendu zuen, Euskal Herriko sare publikoan edo hezkuntza pribatuaren sektorean integratuz. Gobernutik kanpo, Arabako PSE-EEko buru eta Eusko Legebiltzarreko talde parlamentarioaren bozeramaile izaten jarraitu zuen. ETAk bera eta bere bizkartzaina, Jorge Díez Elorza ertzain arabarra, hil zituen 2000ko otsailaren 22an, ibilgailuaren ondoan zihoazela eztanda egin zuen bonba-auto bat leherrarazita. Bere hilobiak eta atentatuaren lekuan bere omenez eraiki zen monolitoak hainbat profanazio jasan dituzte, azkena urriaren 5ean.