Utz iezadazue metafora, hitz-jokoa. Gaur egun orrialde hauek elikatzen dituen eraikinak erabilera anitzeko labana suitzarraren itxura du, bere enpleguengatik. Duela ez denbora gehiegi urkamendia eraisteko erabiltzen zen, urteetan ezkutatu zuen biaduktuaren zementuaren atzean ezkutatutako auzunearentzat ere ikusezina. Heriotza hori bidegabea zatekeen argi faltagatik, are gehiago eraikina duela 101 dalmata eraiki zela uste bada, duela mende bat baino gehixeago. Gaur egun udaberri berri bat bizi da eta auzotarrek jatorri arriskutsua izan zuen lokal bat ikusten dute.
Gaur egun izen berezia du, La Perrera. 1922ko Basurtuko eraikin enblematikoa da, Adolfo Gil Lezama eta Pedro Ispizua Susunagak egina. Material arriskutsuak eta sukoiak gordetzeko diseinatu zen. Ezohiko garaia zen. Utzidazue azaltzen. Hogeiko hamarkada aurrerapena izan zen, baita erreakzioa ere. Mundu Gerrak – zeinari pandemia batek jarraitu zion, zeinarekin berriki izandako koronabirusaren krisiak paralelismo nabarmena duen – jendearen bizitzeko irrika piztu zuen. XX. mendeko beste garai batean ere ez zen hain aldaketa handia nahi izan. Bilbok ere, industria-iraultza betean, aldaketa- eta iraultza-garaia bizi zuen.
Lehergailuak, esaten nien. Materia Sukoien Biltegia hiriko industria-hazkundeari eta horrek biztanlerian eragindako hedapenari erantzuteko eraiki zen. Eraiki zenean, material mota hori beste leku batzuetan biltegiratzea debekatuta zegoela pentsatu zen, arriskutsua zelako. Funtzionalitate horrek eragina izan zuen eraikinaren barne-diseinuan (korridore baten inguruan metalezko ateak zituzten gelaxkak zituen) eta eraikinaren materialaren aukeraketan (hormigoi armatua). Bereizitako eremuak ziren, altzairuzko ate astunak zituztenak, eta edozein gorabehera eraikinaren beste alde batzuetara zabaltzea saihets zezaketenak. Ez al zenien hitz egin eraispen-patu bati buruz kronika honen hasieran? Hor daukazue aukera bat!
Ez da oso ezaguna Basurtotarren bando-leinuak, XV. mendean bere dorre propioa izan zuenak, izena eman ziola XX. mendera arte baratzeak eta soroak hartu zituen auzo bati. Bilborekin bat egin zuen, Abandoren zati gisa, eta garai hartako udalbatzek “Bilboko erdiguneak nahi ez zituen gauzak ekartzen ziren leku” gisa ikusten hasi ziren. Haren ustez, aipatzekoa da eraikin bat bera izan zela, esan nizuenez, gai sukoien biltegia, udal-txakurtegia (hortik hartu zuen kalea lokala La Perrera ezizenarekin bataiatzeko…), gaixoentzako infekzio-zentroa, XIX. eta XX. mendeen artean Bizkaia osoa zaldiz suntsitzen zuten epidemia ugariengatik; udaltzaingoaren kuartela edo liburutegi bat azken erabilgarritasunaren berri eman aurretik. Sabino Aranaren goiko aldean, eraikinak bere distira osoa du, Etxe Zuriko suerte bat bezala.
Joan den urtearen amaieran, eraikinaren erabilgarritasunari beste bira bat eman zitzaion. Espazio soziokultural berri bat sortu zen 12 eta 30 urte bitarteko gazteen zerbitzura, bizitzako ziklo guztietan haien beharrei erantzuteko. Gazteei zuzendutako zerbitzu guztiak Konekta programaren barruan kokatzen dira, eta programa hori Eusko Jaurlaritzaren lankidetzarekin garatzen da. Ildo horretan, azpimarratu behar da bi erakundeek elkarrekin lan egiten dutela Gazteriaren Euskal Legeak jasotzen dituen helburuak lortzeko eta garatzeko.
Bilbao Hiri Gaztea lelopean, Bilboko gazteriarekin konektatzeko elementu gisa planteatzen dira, haien interesekoa izan daitekeen edozein udal-ekintzaren erdigunean jarriz. Informazioa eta orientazioa ez ezik, gazteek beren trebetasunak eta gaitasunak garatzeko aukera berritzaileak ere sustatuko eta ahalbidetuko dira, hala nola ekintzailetza, talentua, sormena, ekimena, parte-hartzea, gizarte-konpromisoa, pentsamendu kritikoa, ahalduntze pertsonala edo talde-lana, besteak beste.
650 metro karratu baino gehiagotan hainbat espazio adierazten dira. Sotoak 225 m2-ko azalera du berrikuntzarako. Gazte-zerbitzuetako bi daude bertan: Maker Gunea eta Gaztegunea. Zientziak, teknologiak, ingeniaritzak, arteak eta matematikak hor aurkitzen dute birkokatzea.
Maker Guneak gune berritzailea izan nahi du, sinergietan oinarritutako proiektuak, talde-lana eta lankidetza sustatzeko, gazteak proiektuak sortzeko ahaldunduz eta gazteen talentua ikusarazten lagunduz. Aisialdi hezitzailearen aldeko apustua egiten dute, eta teknologia eskura jartzen dute, ikerketa-, esperimentazio- eta sorkuntza-gune batekin. Gune horretan, industria-robotak, adimen artifiziala, 3D inprimaketa, drone-tailerra eta minilaboratorioa daude.
Hiriko bederatzigarren Gaztegunearekin, 12 eta 17 urte bitarteko neska-mutilentzako topaguneak sortzen dira, eta bertan sozializatu eta dibertitu egiten dira Gaztekluba programaren barruan aisialdi hezitzailerako hainbat ekimen garatuz, besteak beste, kirol jarduerak, jarduera artistikoak, tailerrak edo irteerak. Ikusten duzuenez, beste erabilera bat da. Ez da azkena izango.