Tenperaturen igoera, batez ere azken urteetan, klima-ereduak aldatzen eta naturaren ohiko oreka aldatzen ari da, eta horrek arrisku handiak dakarzkie gizakiei eta Lurreko gainerako bizimoduei. Negazionista batzuk krisi klima- tikoaren egoera arrazoibide zentzugabeekin justifikatzen saiatzen diren arren, berotze global hau egiaztatutako gertaera bat da, eta horren inguruan adostasun zientifiko sendo eta zabala dago: % 97 bat dator fenomeno horren existentziari eta gertatzen ari denaren arrazoiari dagokionez: giza jarduera. Ikatza, petrolioa, gasa eta bestelako erregai fosilen erreketa dira isurketa gehienen jatorria. Sektore ekonomiko horiek berotegi-efektuko gasen munduko isurketen % 70 baino gehiago eragiten dute, eta hura da tenperaturen igoeraren eta planeta osoan eragin handia duen egoera horren eran- tzule nagusia. Epe laburrean planetako bizitzak jarraitzeko dituen ondorioak direla eta, egoera hori da, gaur egun, gizateriak aurre egin behar dion erronkarik larriena.
Berotzearen ondorioak
Azken bi hamarkadetan, planetaren tenperatura globala nabarmen igotzen ari da. Lur planetaren gainazalaren gaineko batez besteko tenperatura globala 17,18 oC-koa izan zen aurtengo uztailaren 4an, inoizko egunik beroena izanik, erregistroak izaten direnetik.
Berotze global horren ondorioz, glaziarrak urtzen ari dira, eta horrek itsas maila handitzea eragiten du. Maila igotze horrek ekar lezake herrialde osoak betiko desagertzea Lurraren gainazaletik, eta horrek ondorio suntsitzaileak ekarriko lizkieke bertako biztanleei eta planetari, migrazio masiboak, pobrezia, gosea eta liskarrak eraginez. Bestalde, egoera horren ondorioz, muturreko gertakari klimatikoak ugaritzen ari dira, gero eta ohikoagoak: euri-jasak, dena suntsitzen eta hondatzen dutenak: uholdeak, urakanak, gero eta bortitzagoak; eta muturreko bero-boladak denboraldi luzeetan, eta horrek beroarekin lotutako gaixota- sunak eragiten ditu, lehorte nabarmenagoak, elikagai-eskasiarekin eta gosete orokorrarekin batera datozenak. Baso-suteak errazago gertatzen dira, eta azkarrago hedatzen dira muturreko bero-egoera horietan. Horrek toki horretako fauna eta flora suntsitzea eta desagertzea dakar, baita abereak galtzea ere, bazka faltagatik, elikatzeko. Itsasoak berotzea eta koralezko arrezifeak eta itsas fauna gehiena hiltzea dira berotze horrek eragindako beste arazo larri batzuk.
Zer egin dezakegu horri aurre egiteko?
Keinu txikien bidez, aktiboki parte har dezakegu ondorioak geldiarazteko, hurrengo belaunaldiek bizi ahal izateko mundu bat heredatzea nahi badugu. Berotze globalaren aurrerapena geldiarazteko konpromisoa guztion erantzukizuna da, banaka eta modu globalean.
Garraio publikoa erabili: gutxiago erabili auto pribatua. Ahal duzun guztietan, erabili garraiobide iraunkorrak, hala nola bizikleta, edo erabili gehiago garraio publikoa. Distantzia luzeen aurrean, trena da jasangarriena, hegazkinaren gainetik, horrek atmosferara CO2 asko isurtzea eragiten baititu.
Aurreztu energia eta dirua: ez utzi inoiz telebista eta ordenagailua stand-by formatuan, energia guztiaren % 40 itxaron-moduan kontsumituko baitu. Era berean, ez utzi zure mugikorraren kargagailua denbora guztian entxufatuta -nahiz eta telefonora konektatuta ez egon –, elektrizitatea kontsumitzen jarraituko duzulako. Aldatu ohiko bonbillak kontsumo txikiko bonbillez, eta horiekin, urtean, 60 € ere aurreztu daitezke.
Praktikatu iraunkortasunaren 3 gakoak:
• Murriztu. Gutxiago kontsumitu, modu eraginkorragoan.
• Berrerabili. Bigarren eskuko merkatuak modu ezin hobea dira erabiltzen ez duzun horri beste aukera bat emateko edo behar duzun zerbait eskuratzeko. Dirua aurreztuko duzu eta kontsumoa murriztea lortuko duzu.
• Birziklatu ontziak, papera, beira, hondakin elektronikoak, etab.
