Victor Erice (Karrantza, 1940) zinearen historian eragin handiena izan duen euskal zuzendariak jasoko du Zinemaldiaren 71. edizioko bigarren Donostia Saria. Gainera, 40 urtean egin duen fikziozko lehen film luzea aurkeztuko du, Cerrar los ojos, duela mende erdi Urrezko Maskorra lortu zuen eszenatoki berean, El espíritu de la colmena opera primagatik.
Filmografia labur batekin, 83 urterekin iraupen luzeko lau lan baino ez dituela, Erice mundu osoko zinemagileen etorkizuneko labealdien erreferentzia nagusietako bat bihurtu da, Euskadin Estibaliz Urresola bezala sortutakoetatik hasi eta urrunekoenetaraino, Hirokazu Koreeda japoniarra kasu. Orain, Zinemaldiak omenaldia egin nahi dio Donostia Sariarekin, beste behin ere Gipuzkoako hiriburuari lotuta.
Nahiz eta Karrantzan (Bizkaia) jaio, Ericek haurtzaroa eta lehen gaztaroa Donostian igaro zituen, eta Madrilgo Zinematografia Eskola Ofizialean diplomatu ondoren bere lehen lanetako batekin itzuli zen. 1969ko jaialdian, Los desafíos aurkeztu zuen, eta hiru ataletako bat zuzendu zuen José Luis Egea eta Claudio Guerínekin batera. Zuzendari onenaren Zilarrezko Maskorra irabazi zuten.
Donostiako lehiaketarekiko idilioak bere bakarkako lehen film luzearekin jarraitu zuen, El espíritu de la colmena (1973), garai hartan txikia zen Ana Torrent protagonista zuena, Fernando Fernán Gómezekin batera, eta zinemaldiko film onenaren Urrezko Maskorra eman ziona. Ángel Fernández Santosekin batera idatzia, filma Espainiako zinemaren historiako film onenetakoa bihurtu da eta Erizeren interesen zati handi bat biltzen du: landa-mundua, haurtzaroa eta poesia.
Hamarkada bat geroago, publizitatearen eta telebistaren artean, zinemagilea ez zen zinemara itzuli. El sur filmarekin egin zuen, garai hartan bere bikotekidea zen Adelaida García Morales idazleak asmatutako istorioa. Cannesen lehiatu eta Chicagoko film onenaren Urrezko Hugoa irabazi arren, zuzendariak osatugabetzat jo du beti, Elías Querejeta donostiar ekoizleak filmaketa geldiarazi baitu.
Berriro ere, Ericek hamarkada bat eman zuen pantaila handitik aldenduta, 1992an Antonio López margolari errealistari buruzko El sol del membrillo dokumentala filmatu zuen arte, Cannesen Epaimahaiaren eta Nazioarteko Kritikaren Saria irabazi zuena.
Hortik aurrera, Ten Minutes Older: The Trumpet (2002) eta Centro histórico (2012) bezalako film luze kolektiboetan soilik parte hartu zuen, baita zinematik kanpoko proiektu paraleloetan ere, hala nola Erice-Kiarastomi erakusketan, Abbas Kiarastomi zinemagilearekin batera, eta Fragor del mundo, Parisko Centre Pompidourako pinturaren isiltasuna, eta Piedra y cielo para el Bellas Artes de Bilbao bideoinstalazioetan.
Film luzera itzulera
83 urterekin, Erice fikziozko film luzera itzuli da Cerrar los ojos filmarekin. Lan hori ez da polemikatik kanpo egon, izan ere, Cannesko jaialdian lehiatik kanpo hautatu ondoren, zuzendariak Frantziako hirira ez bidaiatzea erabaki zuen hura aurkezteko, eta gutun ireki bat argitaratu zuen, non ziurtatzen zuen Frantziako lehiaketak ez ziola jakinarazi filmak ez zuela Urrezko Palma irabazteko aukerarik izango.
Cannesen egindako urrats gorabeheratsu honen ondoren, filma Donostiako Victoria Eugenia Antzokian ikusiko da, non duela 50 urte Erizek berak bere lehen film luzea aurkeztu zuen, El espíritu de la colmena. Bertan, Donostia Saria jasoko du irailaren 29an, Ana Torrent aktorearen eskutik. Ana Torrent lehen lan horretako protagonista eta bere film berriaren aktore taldeko kidea da, eta, besteak beste, Manolo Solo, José Coronado, María León eta Petra Martínez aktoreak daude bertan.
Donostia Sariaren galarako sarrerak eta egun horretan karteldegietara iritsiko den filmaren proiekzioa irailaren 4an jarriko dira salgai. Aurtengo edizioan omenduko den bigarren izena izango da Erice, aurretik, hilaren 22an, jaialdiaren inaugurazio ekitaldian, Javier Bardem aktoreak Donostia Saria jasoko baitu.