Mundu zibernetikoan elkarreragiten dugun bakoitzean, gure jardueraren erregistro digitala osatzen duen informazio aztarna uzten dugu. Mezu elektroniko bat bidaltzen dugunean, hainbat zerbitzarik eta datu zentrok lotutako datu guztiak erregistratzen eta gordetzen dituzte: mezuaren edukia, bidalketa ordua, hartzailea, gure kokapena eta ehunka datu gehiago. Antzeko zerbait gertatzen da Interneten nabigatzen dugunean, aplikazio bat erabiltzen dugunean edo kreditu-txartelarekin erosketa bat egiten dugunean. Online ekintza gehiago eta gehiago egiten ditugun heinean eta Internetera konektatutako gailu, zerbitzu eta azpiegitura gehiago eta gehiago batzen diren heinean (automobil batetik txigorgailu batera eta fabrika batera), erregistratutako datuen kopurua etengabe eta esponentzialki handitzen da.
4.000 milioi pertsonarentzat baino gehiagorentzat, Internet elementu bihurtu da komunikatzeko, ikasteko, ekonomian integratzeko eta gizartean eta politikoki antolatzeko duen moduari dagokionez. Amnesty Internationalen Surveillance Giants (“Zaintza Erraldoiak”) izeneko txostenak erakusten du Facebook eta Googleren enpresa-eredua, zaintzan oinarritua, berez bateraezina dela pribatutasun eskubidearekin, eta arrisku sistemikoa dela beste eskubide batzuetarako, hala nola iritzi eta adierazpen askatasunerako, pentsamendu-askatasunerako eta berdintasunerako eta diskriminaziorik ez jasateko eskubideetarako. “Googlek eta Facebookek gure bizitza menderatzen dute gaur egun, mundu digitalean botere berdingabea metatzen baitute, milaka milioi pertsonaren datu pertsonalak bilduz eta monetarizatuz. Gure bizitza digitalaren kontrol maltzurrak pribatutasunaren esentzia bera kaltetzen du, eta gure garaia definitzen duten giza eskubideen arazoetako bat da”, adierazi du Kumi Naidoo Amnesty Internationaleko idazkari nagusiak. “Aro digitalean gure oinarrizko giza balioak duintasuna, autonomia eta pribatutasuna– babesteko, behar-beharrezkoa da enpresa teknologiko handiek beren jarduerak garatzeko duten modua errotik eraldatzea, giza eskubideetan oinarritutako Interneti bide emateko”.
“Araudiak betetzea”
Gaur egun, argi dago teknologiaren sektorean autoerregulazioaren aroa amaitzen ari dela. Estatuak araudi gehiago ezarri beharko ditu, baina ezinbestekoa da sektorea etorkizunean arautzea, gobernuek giza eskubideetan oinarritutako ikuspegia hartzea. Hortaz, epe motzean, beharrezkoa eta oso premiazkoa da dauden araudiak betetzen direla bermatzea.
Gobernuek neurri positiboak hartu behar dituzte negozio ereduak sortzen dituen kalteak murrizteko zaintza oinarri hartuta, hala nola sarbidea bermatzea helburu duten politika publikoek giza eskubideak erabat egikaritzea; erakundeen etengabeko zaintza murriztea edo ezabatzea eta erreformak inplementatzea, egiturazko erreformak barne, berriz ezartzeko nahikoak direnak.
