Estatuan egindako azken inkestan lortutako datuen arabera –iazko irailean eta azaroan 15 eta 21 urte bitarteko 10.641 ikasleri egin zitzaien, VIII. Young Business Talents inkestaren 2022-2023ko edizioan izena eman zutenei–, ikasleen % 48,3 kezkatuta daude hurrengo bost urteetan gazteen enpleguak izango duen etorkizunarekin, eta ikasle horien % 77,1 prest daude atzerrira lanera joateko. Azterketa hori profil askotako gazteen artean egin da; izan ere, DBHko laugarren mailako ikasleak, Batxilergoko lehen eta bigarren mailakoak, eta Lanbide Heziketako oinarrizko, erdiko eta goi-mailako zikloak daude.
Young Business Talents txostenak Espainiako unibertsitate aurreko gazteek unibertsitate-ikasketak aukeratzeko dituzten joerak aztertzen ditu. Azterlan horretatik ondoriozta daitekeenez, EAEko gazteen % 76,1ek unibertsitate-ikasketak egin nahi ditu egungo ikasketak amaitzen dituenean, eta Euskadi Estatuko eskualderik sendoena da erabaki horretan, Estatuko joera (% 67,8) gainditzen baitu.
Ikasketak unibertsitate-karreraren batean jarraitzeko asmoa duten EAEko ikasleen artean, interes handiena pizten dieten karrera motak enpresakoak dira (% 19,9), medikuntza (osasunarekin lotutako edozein aldaera) (% 18,8) eta ekonomia (% 17,6).
Txosten horrek nabarmentzen du, halaber, estatuko gazteak kezkatuta daudela enpleguaren etorkizunarekin, eta pertzepzio ezkorra dutela horri buruz. % 48,3k uste du gazteen lan-egoera okerragoa edo askoz okerragoa izango dela hurrengo bost urteetan. Lan-etorkizunari buruzko pertzepzio negatibo horrek % 3,4ko igoera izan du, iazko azken azterlanean lortutako datuekin alderatuta.
Generoaren arabera, gizonak emakumeak baino apur bat baikorragoak dira; autonomia-erkidegoen arabera, berriz, Andaluzia eta Kanariak dira etorkizunari begira aukera gehien dituztenak, eta Nafarroa eta Euskadi, ezkorrenak.
Lan-baldintza baloratuenak
EAEko gazteek enpresa batean lanean hasterakoan gehien baloratzen dituzten baldintzen artean honako hauek daude: % 32,2rentzat, arrazoi nagusia kategoriaz igo ahal izatea litzateke; ondoren, lan-giro atsegina (% 30,2), eta, azkenik, % 29,3rentzat, funtsezkoa da langileei tratu ona ematea.
Bestalde, euskaldunek uste dute enplegua aurkitzeko faktore garrantzitsuenak direla lanerako interesa eta gogoa (% 49,3), ezagutzak (% 42) eta hizkuntza-maila ona izatea (% 41). Nazioarteko mugikortasunari buruz galdetuta, EAEko gazteen % 77,1 prest egongo litzateke herrialdez aldatzeko, lan-arrazoiak direla-eta. Datua Estatu osokoaren oso antzekoa da (% 76,7). Euskal herritarrek nahiago dituzte Estatu Batuak (% 33,7), Alemania (% 14,6) eta Erresuma Batua (% 14,1).
Gainera, Young Business Talents VIII. txosten horretatik ateratako datuen arabera, EAEko gazteen % 61ek uste du beren belaunaldia gurasoena baino hobeto prestatuta dagoela, Estatuko batez bestekoaren antzeko datua (% 62,7). Hala ere, nabarmentzekoa da joera-aldaketa bat izan dela, ehuneko horrek hogei puntu baino gehiagoko aldea baitu 2018ko inkestarekin alderatuta, orduan, Espainiako gazteen % 83,3k uste baitzuen gurasoak baino prestatuago zeudela.
Ikasten ari direnak beren karrera profesionalerako balioko diela uste duten galdetuta, gazteen % 60k uste du baliagarria izango zaiela, Estatuko batez bestekoaren azpitik (% 70,8), eta, Euskadin, gazteak ezkorrago agertzen dira beren egungo ikasketek etorkizun profesionalari begira duten erabilgarritasunari buruz.
Euskal gazte ekintzaileak
Azkenik, euskal herritarrek etorkizunean egin nahiko luketen jarduera profesionalari buruzko datuak ematen ditu txostenak. Puntu horretan, nahiz eta % 35,6k erantzun duen oraindik ez duela argi, % 26,8k adierazi du gustatuko litzaiekeela ekintzaile izatea eta beren enpresa sortzea; ondoren, funtzionario izatea (% 16,1), enpresa batean enplegatua izatea (% 14,1) eta, azkenik, profesional autonomoa izatea (% 7,3).
Estatuan, datuek erakusten dute ekintzaile izan nahiko luketen gazteen kopuruak behera egin duela, bai beren enpresa sortuz, bai autonomoak izanez (% 33,9). Datu hori aurreko urtekoa baino zertxobait txikiagoa da (% 34,4). Funtzionario izan nahi dutenak (% 19,8) eta besteren konturako enplegatuak (% 14) ere gutxitu egin dira, eta zalantzatiak (% 32,4), berriz, gehitu. Nahiz eta EAEko herritarren % 86,8k uste duen zaila edo oso zaila dela arrakasta lortzea ekintzaileak haiek izanez gero, datu hori Estatuko batez bestekoa baino handiagoa da (% 85,5). Enpresa bat sortzeko eta muntatzeko arrazoien artean daude gustuko dutena egitea (% 41,9), beren buruen nagusiak izatea (% 27,1) eta denbora izatea bulego-ordutegiaren mende egon gabe (% 23,3).
Young Business Talents enpresak simulatzeko hezkuntza-programa bat da, eta dagoeneko zortzi urte daramatza martxan. Bertan parte hartzeak Estatu osoko ikasleek enpresa birtual bat sortzeko erabakiak hartzen parte hartzea ahalbidetzen du. Ikerketa honen helburua Espainiako unibertsitate aurrekoen jarrerak eta joerak ezagutzea da, baita etorkizunean eragina izan dezaketen gai garrantzitsuenak identifikatzea ere. Proiektu honi esker, estatu osoko ikasleek enpresa baten sorreran praktikatzeko aukera emango dien enpresa simulagailu baten bidez esperientzia har dezakete, hasieratik, era guztietako erabakiak hartuz, enpresa sortu arte, bizitza errealean aurre egin beharko lieketen oztopo guztietatik pasatuz. Enpresa bat zuzentzean parte-hartzaileek ikasten duten punturik garrantzitsuenen artean dago mundu errealean egon litezkeen ezbeharrak eta zailtasunak aztertzea.
Aurreikusitako helburuak lortu arte egin beharreko urratsak planifikatzea. Ekintza plangintzaren arabera gauzatzea, eta, beharrezkoa izanez gero, alderdi negatiboak eta espero den errendimendua ematen ez dutenak zuzentzea. Enpresaren inputak eta outputak kontrolatzea, hasierako plangintzan aurreikusitako helburuak lortu arte. Programa ekintzaile horri esker, Young Business Talentsek aukera ematen die izena eman duten ikasleei benetako mundu batean euren enpresari gertatuko litzaiokeen guztia zehaztasunez adierazteko.
