Gero eta gutxiago erabiltzen da kondoia: hirukoiztu egiten dira Sexu Transmisioko Gaixotasunak (STG) Nafarroan azken zazpi urteetan

Sexu Transmisiozko Gaixotasunen (STG) eztandak alerta egoeran jarri ditu Europako osasun-agintariak, azken urteetan izugarri areagotu den osasun publikoko arazo baten aurrean. Nafarroa ez da salbuespena, eta Europako gainerako herrialdeetan eta Estatuko autonomia-erkidegoetan gertatzen ari den bezala, STGek intzidentzia handiagoa dute urtez urte, besteak beste, sexu-harremanak izateko preserbatiboa gutxiago erabiltzeagatik. Adituek diotenez, 2000ko hamarkadaren hasieratik arrastatzen da arazo hori, baina orain hasi da fokua jartzen, kasuen leherketa dela eta. Nafarroan, azken zazpi urteetan hirukoiztu egin da diagnostikatutako STG kopurua: 2015ean 339 izan ziren eta 2022an 1.140.

Zenbakiak kezkagarriak dira, baina izebergaren punta baino ez dira, kasu asko sintomarik gabe gertatzen direlako, batez ere emakumeen kasuan, eta horrek diagnostikoa minimizatzen du. Azken urteetako joera argia da – 2020an izan ezik, pandemiak baldintzatutako urtea baita –, eta joan den 2022an goia jo du 1.140 ETSrekin. GIBak behera egin duen bitartean – 2015ean 45 kasu izatetik iaz 22 izatera igaro da (irailera arte) –, gainerako infekzioak ugaritu egin dira.

Txlamidya da ohikoena, 2022an 734 kasu izan baitziren, eta gehien hazi dena: 2015etik bost kasu izan dira (178 diagnostiko). Gonokozia (gonorrea) laukoiztu egin da denbora horretan, 277 kasutara iritsi arte; sifilia bi aldiz biderkatu da: 91 kasu; eta linfogranuloma benereoa hondarrekoa izatetik (hiru kasu inguru) boskoiztu egin da, 2022ko 16 diagnostikoetara iritsi arte.

Harreman gehiago eta goiztiarragoak

Baina detekzio handiagoak ez du azaltzen azken urteetako kasuen gorakada guztia. Sexu-transmisiozko infekzioen eztandaren atzean faktore multzo bat dago, gehienak jokabide sozialekin lotutakoak. Horietako bat, Gaztelaren esanetan, preserbatiboaren erabilera txikiagoa da, eta, horrez gain, gero eta sexu-harreman gehiago izaten dira pertsona gehiagorekin eta gero eta gazteago hasten dira. Orain lehen baino sexu-harremanak izateko erraztasun handiagoa dago, epidemiologoak azaldu duenez. Lehen zegoen arrisku-pertzepzioa galdu egin dela adierazi du: Lehen GIBa oso zirraragarria zen, eta orain gaixotasun larriagotzat hartzen da.

Irtenbide posibleei dagokienez, adituek argi dute kontzientziazio handiagoa eta sexu-heziketa ona behar direla. Baina diagnostiko goiztiarra ere funtsezkoa da: Kasu bat detektatzen den bakoitzean sexu-harremanak izan dituzten pertsona guztiak aztertu beharko lirateke, transmisioa eteteko. Baina gai intimoak direnez, jendeak arazoak izaten ditu elkarlanean aritzeko. Nire ustez, sexu-harremanak izateko konfiantza izanez gero, ona litzateke konfiantza hori izatea pertsona horri ohartarazteko kutsatu ahal izan dutela, Gaztelak adierazi duenez.