Badirudi ez dagoela oztoporik Irakasle eta Pedagogia karrera film baten protagonista izatearekin eta Aktore Berri Onenaren Goya saria irabaztearekin uztartzen duen aktoreaz ari bagara. Hauek dira Telmo Irureta 34 urteko aktore nekaezinaren lorpenak, eta erakutsi du hori ere ezinezkoa dela, gaur gauean burua geratu baita gainerako kideen aurrean. Telmok bi urte zituenetik garun-paralisia du entzefalitis baten ondorioz.
Azken urteotan aurrerapen handia ikusi dugu zineman hain arauemaileak ez diren profilak sartzeari dagokionez, hala nola Campeones ‘filman edo Troy Kotsur-en profilean, iaz CODAn egindako lanagatik Oscar saria irabazi zuen aktorearen profilean, baina oraindik bide luzea dago egiteko, baita industria honetan gainditu beharreko oztopo asko ere. Telmok, ordea, eta oztopoez jabetuta, argi izan zuen zinemaren munduan bidea egin nahi zuela, asko saiatzen diren eta gehiegi ez diren horretan. Zumaiarra jakinaren gainean zegoen. Izebak, Elena Iruretak, Patria ‘telesailetan egindako paperengatik ezagutzen dugunak (Feroz saria lortu zuen 2021ean), ohartarazi zion aktore izan nahi zuela, baina, hala ere, berak interpretazio-klaseetan izena ematea erabaki zuen.
Txikitatik, zortzi urterekin edo, berak esaten zidan: ‘Ez dakit abeslaria edo aktorea izan’. Eta nik esaten nion: ‘Bi gauzetan oso gordina daukazu, mutiko, pentsatu hirugarren batean’. Interpretazio eskolara joan eta galdetu zien: “Nik ikas dezaket?”, kontatu du askotan izeba Elenak. Eta lehenik esan zioten: ‘Bildu eta erabaki egin behar dugu’. Eta gero esan zioten: ‘Begira, zuk ez baduzu mugarik jartzen, ez dizkizugu guk jarriko’, esan zuen aktoreak.
Orain, ‘La consagración de la primavera’ filmean egindako lanagatik, Goya saria jaso du Iruretak. Film honetan, desgaitasuna duten pertsonen sexualitateari buruz hitz egiten da, eta naturaltasun osoz tratatzea.
Horregatik, ez da harritzekoa 1989ko urtarrilaren 8an Zumain jaiotako aktore gazteak, gaiari buruz hitz egiterakoan, mihian ilerik ez izatea eta gidoia irakurtzean eszena guztiz biluzi bat grabatzeaz poz-pozik agertzea. Beldurra ikusi dut, ez bakarrik sexu gaietan. Arbuioa. Eta pena pixka bat ematen dit galga bat delako, ahalegin bat gehiago egin behar dut konturatzeko ez naizela besteetatik hain desberdina», zioen El Correo-rako elkarrizketa batean.
Telmoren bizitzak, ordea, ez du Daviden, antzezten duen pertsonaiaren, antza. Filmean eguna amarekin ematen duen bitartean, Emma Suarezek, Goya sarietan bikoizketa historiko bat irabazi zuenak, antzezten duen bitartean, aktorea ez da oso etxezalea eta ez zaio asko gustatzen bere etxeagatik gelditzea. Euskaldunaren ezaugarri esanguratsuenetako bat umorea da. Ironikoa da eta bere paralisiari buruz ere txantxetan aritzea gustatzen zaio. Protagonista dituen bakarrizketa eta antzerki-lan batzuetan egiten du, baita sare sozialetako argitalpen askotan ere.
Antzezleak dio umore-sena eta bere buruaz barre egitean parekoari irribarrea ateratzea nahiago duela, erruki-sentimendua baino. «Prest nengoke gurpildun aulkian beste paper bat interpretatzeko, gidoiak hala eskatzen badu», amaitu zuen ironiaz Telmok La Vanguardia ‘k jasotzen duen elkarrizketan. Irureta pantaila handian pertsonaia gehiagotan distiratzen ikusiko ote dugun jakiteko zain, aktoreak txantxetan esan du, izeba Elenak behin esan zion bezala, goiko lerroetan aipatua, bizimodua ateratzeko hirugarren aukera bat bilatu beharko lukeela; beraz, Psikologia ikasiko du, beste lankideek bezala, hala nola Victor Palmerok, jarduten ez duenerako B plan gisa. Entzuten badakit eta lagundu nahi nuke. Izebak esan zidan beti izan nintzela psikologoa, orain tituluaren bila noa, esaten zuen aktoreak.