Eusko Jaurlaritzak emantzipaziorako laguntza bat sortuko du hilean 35 eta 29 urte bitarteko gazteentzat. Laguntza horren zenbatekoa eta iraupena ez da zehaztu oraindik, baina, nolanahi ere, aurkezpen “esanguratsua” izango da, Jonan Fernandez Gizarte Trantsizioko eta 2030 Agendako idazkari nagusiak iragarri duenez.
Laguntza hori ‘Gazteen emantzipazioa bultzatzeko 2030erako Euskal Estrategia’ n jasotzen da. Estrategia hori asteazken honetan aurkeztu da Gobernu Kontseiluan, eta orain ekarpenak egiteko epea irekiko da, behin betiko onartu baino bi hilabete lehenago, martxorako aurreikusita baitago.
Fernandezek komunikabideen aurrean egindako agerraldian azaldu duenez, dokumentu honen helburua da 2030ean emantzipatzeko batez besteko adina 28 urtera jaistea, eta 25 eta 29 urte bitartekoen emantzipazio-tasa % 39,5etik % 50era igotzea.
Eusakdiren emantzipatzeko batez besteko adina 30,2 urtekoa da, Europako batez bestekoa baino lau urte beranduago. Gazteen ustez, atzerapen horrek “nahasmendua” dakar beren bizitza- eta familia-proiektuen garapenean, Fernándezek adierazi duenez.
Trantsizio Sozialeko idazkari nagusiak azaldu duenez, emantzipazio berantiar horrek gizartea zahartzen laguntzen du, eta belaunaldien arteko desorekak eta desoreka demografikoak eragiten ditu.
Estrategiaren irizpide gidaria jada ezarritako politikak “trinkotzea eta optimizatzea” da, jarduketa berriekin batera, esku-hartzearen helburuen eta ildoen esparru berean eta “zentzu-unitate beraren” barruan. Emantzipazioaren, Gazteen Legearen eta Erronka Demografikoaren Estrategiaren berariazko garapena adierazten du estrategiak.
Dokumentu berriak lehentasunez zein adin-taldetan jardun behar den definitzen du, eta emantzipazioaren atzerapenarekin lotutako faktoreak identifikatzen ditu. Euskadiko pertsona gehienak 30 urte bete ondoren emantzipatzen dira, baina gehienek ere adierazten dute, galdetzen zaienean, independizatzeko adin egokiena 24-25 urtekoa dela.
Fernandezen esanetan, “ikuspuntu oso batetik”, emantzipazioa 25 urtetik 30 urtetik baino gertuago egotea litzateke desiragarriena. Ondorioz, batez ere 25 eta 29 urte artean esku hartu behar da, eta emantzipatu ahal izateko gertu daudenen artean.
Emantzipazio berantiarraren arrazoiak kulturalak eta materialak dira. Materialen artean, denboran zehar elkarri lotutako eta metatutako hiru faktore daude.
Diagnostikoa
Dokumentu horretan jasotakoaren arabera, azken hamarkadetan, gazteen belaunaldiek, batez ere 25 eta 30 urte bitartekoek, hainbat arazo izan dituzte, hala nola enplegugilearen inketabitatea eta kalitatea prekarietateari, behin-behinekotasunari eta/edo soldata baxuei dagokienez; etxebizitzen garestitasuna eta eskasia, batez ere alokairuan; eta eskuragarri dauden errenta intsufikatzaileak.
Diagnostiko horretan oinarrituta, emantzipazio-prozesu bat hasi duten edo eragiten ari diren 25-29 urteko gazteentzako laguntza ekonomikoa antolatzea da estrategiaren berrikuntzetako bat.
Une honetan, zenbatekoa, iraupena eta ezaugarriak xehetasun-azterketaren fasean daude, eta martxoan amaituko da azterketa hori. Kasu honetan, Fernandezek jakinarazi du prestazio hori hilekoa izango dela eta zenbatekoa “esanguratsua” izango dela.