Irango haur eta nerabeek bat egin dute protestekin

Urte honen hasieran, Iranek herrialde osoko eskoletako haurrei zuzendutako abesti patriotiko berri bat goraipatu zuen. Abestia, Salute, Commander izenekoa, Irango Guardia Iraultzaile Islamikoaren (IRGC) eliteko kideari eta Mahdi imamari egindako omenaldia izan zen; Mahoma profetaren ondorengo bat da, musulman xiiten arabera, X. mendean ezkutatu zena eta egunen batean berriro agertuko dena bidegabekeriarekin amaitzeko. “Agur, komandantea”, dio abestiak. “Ume bat naiz, baina nire familiaren bizitza eta nirea, dena zurea da”. Irango hedabideetan argitaratutako bideo musikal batean, milaka mutil eta neska beloarekin ikusten dira elkarrekin kantaren zuzeneko interpretazioa abesten. Batzuk negarrez eta beste batzuk uniforme militarrez jantzita agertzen dira, AEBk hildako Quds Qassem Soleimani Armadako komandante ohiaren kartelak eusten dituzten bitartean.


Kritikoek abestia salatu zuten, haurrak doktrinatzeko eta Errepublika Islamikoari leialtasuna erakusteko saiakeratzat jota. Alabaina, Irango analistek diote herrialdean zehar egiten ari diren erregimenaren aurkako protestek erakutsi dutela erregimenak ez duela belaunaldi gazteena menderatzea lortu, boterean 40 urte baino gehiago eman ondoren.


Protestak irailaren 17an hasi ziren Iranen, 22 urteko Mahsa Aminiren heriotzaren ondorioz. Moraltasunaren poliziak atxilotu, eta hiru egunera hil zen ospitalean.

Irandarren erdiak baino gehiago 1979ko iraultza islamiarraren ondoren jaiotakoak dira, eta ez dute beste erregimenik ezagutu, baina aurreko asteetan izandako protestak oso jende­tsuak izan dira.
Eskola adineko haurrak beren liderren aurka protestatzen ari dira aurrekaririk gabeko abiadan, eta zaila izan daiteke horri eustea, adituek diotenez. Sare sozialetan zabaldu diren bideoetan ikusitakoaren arabera, gero eta protesta gehiago egiten ari dira orain eskola-adineko haurrak.


Aurrekaririk gabea
Tara Sepehri Far Human Rights Watcheko Ekialde Erdiko eta Ipar Afrikako Dibisioko ikertzaile seniorrak esan du Iranentzat aurrekaririk gabeko protestak direla. Irango egunkari erreformista batean egindako elkarrizketa batean, Yousef Nouri Irango Hezkuntza ministroak ikasleak protestan aritu direla onartu du, eta Gobernuak ikasle horiek a­txilotu eta osasun mentaleko zentroetara bidaltzen dituela esan zuen. Establezimenduek protestan ari diren ikasleak erreformatzeko eta portaera antisozialetatik libratzeko helburua dute, esan zuen.


Osasun mentaleko zentroak atxilotze-zentro gisa erabiltzen dira, esan zuen Hossein Raeesi Irango giza eskubideen abokatu eta Ottawako (Kanada) Carleton Unibertsitateko irakasle lagun­tzaileak, eta gaineratu zuen establezimenduen barruan psikologoak eta gizarte-langileak gobernuaren agenda zorrotza jarraitzera behartuta daudela, eta ez dutela baimenik adingabeekin modu independentean lan egiteko.

Raeesik esan duenez, haurrei ez diete laguntza psikologiko edota psikosozialik ematen; ai­tzitik, garuna garbitzen diete askotan, eta beldurtu edo mehatxatu egiten dituzte. Sartu zirenean baino okerrago irteten dira. Funtzionarioak ez zuen esan zenbat ikasle atxilotu dituzten orain arte, baina adituek diote haur asko arriskuan daudela, protestetan gazte askok parte hartzen baitute.


Human Rights Watcheko Sepehri Farrek esan zuen agintariei zaila egiten zaiela adin txikiko manifestariak zaintzea. Manifestari helduak kriminalizatzea erraza bada ere, haurren aurkako indarkeriazko errepresioak herrialde osoan haserrea sortzeko arriskua eragiten du, gaineratu du. Ali Fadavi kontralmiranteak, IRGCko komandanteordeak, istiluetan atxilotutakoen batez besteko adina 15 urteetan ezarri zuen, IRNA albiste-agentziak urriaren 5ean jakitera eman zuenez. Komandanteak hezkun­tzaren zabarkeriari egotzi dio fenomenoa.

Giza eskubideen aldeko taldeek diote haurren aurkako errepresioa izugarria izan dela, Gobernuak haur manifestariei erantzun baitie atxiloketekin, bai eta indarkeriarekin ere.