Juncal Ballestín artista gasteiztarra hil aurretik eta ondoren, ahots ugarik nabarmendu zuten hiriak eta haren erakunde publikoek 2015eko maiatzean gaixotasun batek eragindako alderdi anitzeko sortzaile baten inguruan zuten ahanztura.
Duela pare bat urte, hala ere, hainbat ahalegin egin ziren Artiumen inguruan egoera bidegabe horri buelta emateko. Pandemia gorabehera, bide hori egitea lortu da, eta bide horrek mugarri garrantzitsua izan zuen Bizitza ariketa gisa erakusketan, 2021eko lehen hilabeteetan ikusi ahal izan zena. Baina erakusketa, aurkeztu zenean esan zenez, ez zen egilearen eta haren aztarnaren balioa nabarmentzeko proiektuaren amaiera.
Anesvad Fundazioaren eskutik, dohaintza formularen pean, artistaren ondare artistiko eta dokumentala jaso berri du museoak. Material hori Otazuko bere tailerrean zegoen eta 40 obra baino gehiagoko fondoa eta dokumentu multzo zabala ditu (erakusketekin lotutako argazki eta dokumentu ugari, kartel eta liburuxketatik hasi eta prentsa-ebakinetaraino).
Piezak kontserbatzeaz eta dokumentu-funts bat sortzeaz gain, hitzarmenean jasotzen da Frantzia kaleko espazioak Ballestinen ibilbideari buruzko argitalpen espezifiko bat editatzeko konpromisoa duela. Bere garaian, bizirik zegoela, eta nahiz eta tartean kontratu bat egon, Montehermoso kulturuneak uko egin zion hori egiteari.
Ikerketa-beka
Gogoratu behar da Ballestínek osasunaren eskubideak sustatu eta babesten dituen GKEa izendatu zuela bere tailerrean zegoenaren oinordeko, orain arte garaikidearen museoa zaindu, mantendu eta hedatuko duen sorkuntza eta dokumentu multzo bat, batez ere Errestaurazioko Foru Zerbitzuak erakusketa horri begira egin zuen berreskuratze-lan garrantzitsuaren ondoren.
Dohaintza hori atzo ofizialdu zen, Garbiñe Biurrun Anesvad Fundazioko presidentearen eta Ramiro González Arabako ahaldun nagusiaren arteko hitzarmen baten sinadurarekin, Artium Fundazioaren arduradun nagusia den aldetik.
Nolanahi ere, akordio horrek inplikatutako aldeentzat garrantzitsua den beste alderdi bat ere badakar: Juncal Ballestín Ikerketa Beka sortzea, museoak duela gutxi ireki duen Ikerketa eta Dokumentazio Zentroari atxikita egongo dena.
Deialdi honen helburua, Frantzia kaleko espaziotik azaldu dutenez, Euskal Herrian zein nazioartean arte feministaren historiografia garatzea helburu duen ikerketa-proiektu bat hautatzea da, eta museoko programei eta bildumari lotutako artisten eta pentsalarien ekoizpenak aztertzea.
Ildo horretan, Beatriz Herráez museoko zuzendariak atzo adierazi zuenez, “Beka honen deialdiak gure konpromisoaren berri ematen du, alde batetik, Juncal Ballestínen ondarea, haren praktika eta ibilbidea zabaltzeko, eta, bestetik, artearen historian genealogia berriak bultzatzeko eta, oro har, gure lan-eremuan ere emakumeen eta gizonen arteko berdintasun-politikak sendotzeko programak eta ekintzak garatzeko”.
Ekintza horiekin guztiekin, Gasteizek eta Arabak kitatu egin nahi dute “balioa eman behar zaion figura poliedrikoa” desagertu ondoren geratu zen zorra. Emakume hori beti dago urduri eta aktibo, eta haren iragan artistikoa babestu eta zabaldu beharreko oraina da oraindik. Bi helburu horiei erantzuten die bi urte hauetan egindako bideak, baita hirugarren pertsonen batuketarekin ere, Fernando Illana artista eta galerista, besteak beste.