Mapamundistak: emozioa mugimenduan

Georges Didi-Huberman filosofoak emozioa gure barneko niatik atera eta kanporantz hedatzen den mugimendu gisa definitzen du. Definizio hori erabili du Mapamundista 2021ek programazioaren ardatz gisa. Aurten, bere hamabosgarren edizioa osatu du: sei erakusketa, hiru sormen-ekintza, zinema-ziklo bat eta publikoari irekitako tailerrak. Jarduera horietan guztietan, Mapamundistek emozioak gertatzen diren tarteko aldea aztertzea proposatzen du: pertsonen artekoa, pertsonen eta munduaren artekoa… Eta, hor, beren ahalmenaz, hedatzen duten energiaz eta eginkizun politikoaz jabetu nahi dute. Horrekin guztiarekin, beste pertsona batzuen mugimenduetatik proposamenak landu dituzten artista talde bat gonbidatu du, ikuslea sentitu eta pentsatzera bultzatuko duten mugimendu propioak proposatzeko. Erakusketak urriaren 24ra arte bisita daitezke mistoen pabiloian eta Ziudadelako labean, baita Atarrabiako Batanean, Huarteko Arte Garaikideko Zentroan eta NUPen (El Sario) ere. Gainera, ostiral honetan bertan, Mixtoen pabiloiak Marianne Mispelaëre artistaren publiko guztiei irekitako ekintza bat hartuko du.

Mapamundisten edizio berriak mugimendua sortzen du, gorputzak zeharkatzen dituzten eta azaletik azaleratzen diren emozioak behatu nahi ditu, eta, aurreko bost edizioetan bezala, gorputza hartzen du ardatz, gizartea eraldatzeko eremu gisa. “Mugitzen gaituzten emozioetan, gorputzen eta aurpegien keinuetan agertzen diren emozioetan eta pertsonen artean kutsatzen diren eta pertsonengan ezagutzen ditugun emozioetan adierazten da mugimendua”, laburbildu zuen Alexandra Baurés programako komisarioak ostegun honetan, eta zehaztu zuen obretan beste pertsona batzuen artxiboetatik egindako lanak ikusi ahal izango direla, “Agertzen diren keinuak islatzen dituztenak”, baina baita “keinuak egiten dizkiguten artistak ere”.

Erakusketak: argazkigintza, zinema, marrazketa, eskultura eta ekintza

Saioaren aurkezpenean, Germán de la Riva eta Itsaso Iribarren artistak izan ziren, erakusketa bateratua aurkezten, eta Marianne Mispelaëre, horien erakusketak Mistoen pabiloiaren goiko solairuan ikusgai. Iribarrenek eta De la Rivak eskulturak aurkezten dituzte hirietan, bideetan, gorputzetan eta eskulturetan, eta jendeak horiekin erlazionatzeko edo aktibatzeko aukera ematen dute. “Objektu eskultorikoak dira, gorputzen zatietara igortzen dutenak, eta gure gorputzak eta gure mugimenduak gure obra bakoitza osatzen duten materialtasun horiekin duten harremanetik sortu diren formazioak dira”, esan zuen Iribarrenek, “Gorputz horiek gaur egungo eta hiriko testuinguru batekin erlazionatzeko modu bat dira”. Horren harira, De la Rivak gaineratu du formak “hiriko bizitza bezain konplexuak” direla, “Ezezagunari aurre egin behar diogun egoeretan jartzen gaituelako”. Ezezagunarekiko interesa, eskultura hauengatik sortzera eraman dituena, non gorputza eduki eta edukitzaile gisa ere planteatzen duten aldi berean.

Bestalde, Marianne Mispelaërek Interneten aurkitutako gizarte-mugimenduen irudiak aurkeztuko ditu Codo con codo diskoan, parte-hartzaileen gorputz-kodea azpimarratuz. “Asko interesatzen zait nola gauden elkarrekin lurralde berean”, azpimarratu zuen artistak, “Keinuek hartzen dute hitzen lekukoa” batasun horretan, eta “keinu horien bidez jakin dezakegu beste pertsonak zer pentsatzen duen”. Zentzu horretan, “Keinu baketsuak eta indarkeria edo gorroto keinuak” batzen ditu. Irudiekin batera, artistak idatzitako testu batzuk daude, argazki bakoitzaren atzean dagoen esanahia laburbiltzen dutenak. Mispelaërek egindako bi ekintza performatibo erakusten dituzten bi bideok osatzen dute erakusketa.

Mistoen pabiloian ere, María Kourkoutak 50eko eta 60ko hamarkadetako Greziako filmen zatietatik abiatuta egindako film labur bat aurkezten du, artistak muntatu eta moteldu egin duena, arreta gorputzen adierazpenean jarriz. Film honetan abesti greko bat ere entzuten da eta idazle greziarren poemak irakur daitezke. “Erbestetik bere lurraren aldarrikapena da (artista Frantzian bizi delako)”, nabarmendu du saioko komisarioak, eta “fikziozko zinemaren eta dokumentalaren artean mugitzen den materiala” dela gaineratu du. The Anonymous Projetek Ziudadelako laberako egin duen proposamenak uretara botatzen diren pertsonen irudiak biltzen ditu, guztiak familia albumetatik ateratakoak. “Bildu egin ditu eta uretara botatzeko ideia aukeratu du, ideia fisikoa eta sinbolikoa”, adierazi du Bauresek. Argazkiei labearen zoruan jarritako bideo bat gehitu behar zaie. Bideo horretan, pertsona bat urpean igeri egiten ikusten da.

Erakusketez gain, Mapamundista programak publikoari irekitako beste jarduera batzuk ere antolatu ditu Huarte Zentroan, Nafarroako Museoan eta Civivox Iturraman. Ekintza horiei buruzko informazio guztia www.mapamundistas.com webgunean kontsulta daiteke eta doan dira, aldez aurretik izena emanda.