Bilboko Koral Elkarteak ‘Maitena’ euskal opera erreskatatu du

Belaunaldi ezberdinetako musikologoek Maitenari buruz hitz egiten zuten, euskal antzerki lirikoaren ezinbesteko opera bezala, oraindik nola entzuten zen jakin gabe. Charles Colinek 1909an eskuz idatzia, partitura foru artxiboan zetzan, Bilboko Koral Elkarteak ondarea berreskuratzeko Euskal Opera programaren barruan ahanzturatik berreskuratzea erabaki zuen arte.

Horrela, Bilboko Orkestra Sinfonikoarekin eta Miren Urbieta-Vega sopranoarekin eta Mikeldi Atxalandabaso tenorearekin batera, entzulea XX. mende hasierako eszena lapurtar batera eramaten duen konposizio honen lehen bertsioa grabatu dute. Lan horren emaitza Ibs Classicalek ekoitzitako CD bikoitz bat da.

“Euskal musikaren historian Maitena zulo beltz bat zen”, esan du Iñigo Alberdi Bilboko Koral Elkarteko gerenteak diskoaren aurkezpenean, eta bide horretan Bizkaiko Foru Aldundiaren, Eusko Jaurlaritzaren, Inaemen eta Petronorren babesa izan du. Hala, Bizkaiko Foru Artxibo Historikoan “Maitenak musika onaren ametsa” lo egiten zuela azaldu du.

“Euskal Opera proiektuaren zati garrantzitsu bati” dagokio programa berreskuratzea, eta eskuizkribuen edizioarekin eta ondorengo grabazioarekin hiru euskal lan berreskuratu nahi ditu. Zehaztu duenez, Maitenaren grabazioaren ostean, Santos Intxaustiren Lide ta Ixidor filmean murgilduta daude, eta datorren urtean Jesus Guridiren Mirentxu izango da.

ONDARE LIRIKOA EUSKARAZ

Lorea Bilbao Euskara, Kultura eta Kirol diputatuaren hitzetan, ondare historiko musikala aberasten laguntzen duen proiektua da. “Gure kultura eta hizkuntza indartzen ditu, euskarazko ondare lirikoa ere aldarrikatzeko modu bat da. Opera euskaraz ere egiten zela erakusten du “.

Hori dela eta, Bingen Zupiria Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak azaldu duenez, proiektua aurrera eramateko Iñigo Alberdiren deia jaso zuenean ez zuten zalantzarik izan. “ERESBIL Musikaren Euskal Artxiboari deitu nion berehala, eta Pello Leiñenak ezinbestekotzat jo zuen erakundeek konpromisoa hartzea”, zehaztu du.

Aitortu dutenez, hasiera batean proiektuak ez zuen garrantzirik. “Partitura egokitzea, ahots onak aukeratzea eta, agian, piano baten laguntzarekin grabazioa egitea zen asmoa”, azaldu du Zupiriak. Hala ere, bi urte hauetan proiektuak beste dimentsio bat har dezan lagundu dute.

“Horri esker, kalitate horretako abeslariez gain, gure bi orkestra sinfonikoek ere bat egin dute. Hau opari bat da “, esan du opera horri buruz; izan ere, euskal geografian zehar egindako emanaldietan arrakasta handia izan zuen, eta, orain, etorkizunean izango den disko batekin berrestea espero dute.

EUSKARRI MATERIALA

Bilboko Koral Elkartearen enkarguz sortutako lana ez da entzun eta euskarri material batean zabaldu orain arte. ” Traviata egiteko hogei mila bertsio daude, baina kasu honetan ez dago bat ere. Horrek lana dakar “, gogoratu du Alberdik, eta opera interpretatzeko orduan aurretik testigantza estilistikorik ez egotea erronka gisa jarri dio abesbatzari.

Ildo horretan, Petronor Berrikuntzako kudeatzaile Elias Unzuetak ziurtatu du “ingeniaritza akustikoko proiektu bat” dela, “Berrikuntza eta tradizioa bateratzen dituena, eta emaitza oso ona izan duena”. Pandemiaren garaian grabatu izana ere erronka handia izan da. “Orkestrak goizean grabatzen zuen eta, horren gainean, abesbatzak arratsaldean. Funtzionamendu hau zaila izan da “, azaldu du Alberdik.

Bakarlariak Iker Sanchezen gidaritzapean aritu dira eta Ruben Fernandez Aguirreren aholkularitza izan dute. “Musika oso ondo idatzita dago, bere garaiko emaitza da, euskal doinuak daude, baina hizkuntza sinfonikora eraldatuta. Konpositorearen ikuspuntutik ere frantses kutsua du “, gaineratu du Alberdik bere aurrekarien eta oihartzun historikoaren testuinguruan kokatu nahi izan duten obrari buruz.

Horrela, jatorrizko libretoaren irudiaren egilea errespetatu dute, Aurelio Artetaren koadro baten laburpen bati dagokiona, Bilboko Arte Ederren Museoko bildumako beste lan bat barne, Sardinera eserita, diskoaren azalean.