Ehun kanoi bandarekin, haizea txopan, ez du itsasoa mozten, hegan baizik, belaontzi berdeti bat, Esproncedak zioenez. Oraingoan, Pasaiako Albaola Faktoriak 15 metroko luzera, 18 arraunlariko tripulazio batentzako lekua, bi kandela handi eta XVII. mendeko Gipuzkoako kortsa handienetako bati egindako omenaldia aipatzen ditu. Horrelakoa da Juanita Larando, atzo aurkeztu zuten patatxea, eta Pasaiako portuko uretan dago jada.
Itsasontziaren inaugurazioa Pasai Donibaneko Bonantzako arkuan egin zen, lantegiaren parean. Ekitaldian izan ziren Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusia, Harkaitz Millan Kultura diputatua, Xabier Agote Albaolako presidentea, Xabier Alberdi Euskal Itsas Museoko zuzendaria, Izaskun Gomez Pasaiako alkatea, Eneko Goia Donostiako alkatea eta Anuska Esnal Orioko alkatea, besteak beste.
Gainera, Juan Luis Arsuaga Atapuerca Fundazioko zuzendaria bertan izan zen gonbidatu berezi gisa, patatxearen aitabitxia izango baita. Paleoantropologoak azpimarratu duenez, “Juanita Larandok amets, abentura eta naturaren zama darama. Film edo eleberri baten barruan egotea bezala da “.
Izan ere, Piraten abestiaren ontzia, iruditeria kolektiboan ondo bildua geratu zen, piraten, kortsarioen eta hilkorren komunerako antzeko asmoa zuten beste pertsonaia batzuen itsasontzi fetitxe bezala ezarriz. Hala ere, badirudi ez zela nahitaez horrela, ez baitzen erabiltzen zen bakarra eta aldatu egiten baitzen. Patatxearen kasuan, “Oso ontzi azkarra” zenez, bai belaontziz bai arraunez, ohikoa zen leku batetik bestera albisteak bidaltzeko edo portuak eta kostaldeak zaintzeko erabiltzea. Horregatik, kortsarioek “oso maite” zuten, abordatzeentzat baliagarritzat jotzen baitzuten.
Euskal kostaldeari dagokionez, aipatzekoa da lurralde kortsarioa izan zela, eta portuetatik marinel ugari irteten zela, korsikerazko patentez hornituak, jaunaren edo txandako agintariaren etsaiei eraso egiteko. Negozio horretako emakumeetako bat Juana Larando zen, eta XVII. mendean horrelako pertsonaiak hartu zituen bere ostatuan, establezimendua bilgune bihurtuz.
Albaolako erriberako zurgintza eskolako irakasle eta ikastunek eraiki dute patatxea, eta munduko hainbat tokitako arotzek osatzen dute, besteak beste, Ameriketako Estatu Batuetakoek, Greziakoek, Kolonbiakoek, Frantziakoek, Italiakoek eta Suitzakoek. Zentzu horretan, AGOTEK zera azpimarratu nahi izan zuen: “Gure aurrekoen jakintza berreskuratzearekin batera, gure gizartea hobetzen laguntzen dugu. […] gure ikastunek bere egiten dute itsas ondarea bizirik mantentzeko lana”.
Ildo beretik mintzatu zen Olano, Albaola Faktoriaren ibilbidea eta ekarpena goraipatuz, “Denboran eutsitako” lanarekin, eta, ahaldun nagusiaren esanetan, Gipuzkoako eta Euskal Herriko gizarteak “gure herriaren historia eta ondare aberatsa” ezagutzea ahalbidetzen ari da.
Juanita Larando eraikitzeko prozesua Orioko Mutiozabal ontziolan aurkitutako plano batzuetan oinarritu da. Nahiz eta datatu gabeko dokumentua izan, XVII. mendeko ontziaren “tipologiari dagokio”. Donostia 2016 Europako Kultur Hiriburutzaren babespean 2013an eraikitzen hasi zen San Juan itsasontziaren prozedura “oso desberdina” da, Parks Canadak egindako urpeko ikerketa batzuen emaitzen ondorioz.