Jose Antonio Sistiagari buruzko atzera begirakoa

Jose Antonio Sistiaga artista donostiarraren lana errepasatuko du Kubo-Kutxa aretoak datorren urtearen hasierarako, bere “zabaltasun” osoan, margolari gisa egiten duen lanetik hasi eta lan filmikoetaraino, bere alderdirik “didaktikoena” igaroz. Erakusketa 2022ko urtarrilaren 28an inauguratuko da eta Kutxa Fundazioak Kursaalen duen aretoan egongo da datorren urteko maiatzaren 22ra arte.

Atzera begirakoa Jean-Michel Bouhours zinemagile eta abangoardietan adituak gidatuko du, Pompidou Zentroko ArteModernoko Museo Nazionalean eta Monacoko Nouveau Musée Nationalen, besteak beste, eta Gaur Taldeko azken bizizalearen lana ondo ezagutzen du. Ez da izango Bouhoursek donostiarrari eskainitako erakusketa bat antolatzen duen lehen aldia. 2011n Koldo Mitxelenan egin zuen, 2015ean Jorge Oteiza Museoan eta, oraintsuago, Baionako Euskal Museoan.

“Jose Antonio Sistiagak horrelako erakusketa bat merezi du eta beharrezkoa zen antologiko bat egitea”. Horrela mintzatu da Ane Abalde Kutxa Fundazioko Arte eta Ondare zuzendaria, eta gogorarazi du erakundearen helburuen artean dagoela “artista gipuzkoarren lana zabaltzea”. “Egiteke genuen zerbait zen, eta unea iritsi dela uste dut”, ziurtatu du.

Oraindik ez da Kubo-Kutxan erakutsiko den materiala aukeratu – Obren eta formatuen arabera 100 koadro ere izan litezke –, baina Abaldek argi utzi du bere ideia Sistiagari ikuspegi “zabal” batetik heltzea dela, “Bere ibilbidea ulertu ahal izateko bere garrantziagatik”. “Sistiagaren ekoizpena oso handia izan da. Hasieratik abangoardian egon zen, batez ere Frantziako korronteen isladan. Bere ibilbidea oso berezia izan da “, azpimarratu du zuzendariak.

Erakusketa, noski, bere pinturan, lan zinematografikoetan eta bere “didaktikan” oinarrituko da. Horri dagokionez, adibidez, Sistiaga irakaskuntzan aritu zen 60ko hamarkadan. Frantzian izandako esperientziak inspiratuta, Esther Ferrer donostiarrarekin batera, Adierazpen Askeko lehen Tailerra inauguratu zuen Donostian 1963an, eta urtebete geroago Elorrioko Eskola Esperimentala ireki zuten, Oteizak bat egin zuen ekimenarekin.

Estreinaldia Sistiagaren lan filmikoak ere berebiziko garrantzia izango du erakusketan. Ere erera baleibu izik subua aruaren sortzailea izan zen, munduko zinemaren lehen film luze abstraktutzat jotzen dena. Zeluloidean zuzenean margotutako filma da – Sistiagak 100.000 fotograma baino gehiago koloreztatu zituen –, mutua, eta Light Cone banatzaile frantziarra orain 4k digitalizatuta dago. Ideia da Ere Ereraren bertsio birmasterizatua Kutxa Fundazioak eskainiko dion atzera begirakoaren testuinguruan estreinatzea.

GAUR ETA KUTXA FUNDAZIOA

Sistiagaren ibilbideari buruzko antologikoak bat egingo du Kutxa Fundazioak Gaur Taldeko kideei eskaini dien atzera begirakoen zerrendarekin, erakundeak lurraldeko artistak ezagutzera eman nahi dituelako. Kubo-Kutxak Rafael Ruiz Balerdi, Eduardo Chillida eta Jorge Oteizari buruzko bakarkako erakusketak hartu ditu, baita taldekoak ere, hala nola, Bidaideak, José Luis Zumeta, Remigio Mendiburu, Balerdi eta Juan Luis Goenagaren lanak – Gaur taldekoa izan ez zen bakarra –, edota Denboraren joanean, Nestor Basterretxea eta Carmelo Ortíz Elgearen lanak – Arabarra Orain Taldearen bultzatzaile izan zen –. Era berean, Tabakaleran dagoen eta Kutxa Fundazioaren jabetzakoa den Artegunea aretoak Hondarribiko artistari eskainitako argazki-erakusketa bat inauguratu zuen 2020an. Orain Jose Antonio Sistiagaren txanda da.