Kontsumoaren aroko distopia

Leo Pum bere garaiko artista da. Gure garaikoa. Gero eta teknologizatuagoa dagoen kontsumo-aro honetan, birtuala oso egunerokoa bihurtzen da, eta erabiltzen ditugun objektuen bizitzak iraungitze-data du.

Nafarroan bizi den artista kolonbiarra hondakin teknologikoz betetako gizarte honen erraietan sartzen da, eta azkar aldatzen da dystopia.obj. erakusketan. Zaharkitze desprogramatua prozesu birtualetatik, abuztuaren 31ra arte ikusgai La Fábrica de Gomas aretoan.

Leo Pumek bere distopia planteatzen du, “Geroz eta teknologizatuagoa eta birtualizatuagoa den gizarte batek sortzen dituen ekoizpen moduetan, kontsumo moduetan eta hondakinetan oinarrituta”, azaldu du. Nolabaiteko kritika egiteko asmoz – “Horretarako balio dute distopiek”, adierazi du –, artista distopia teknologiko horretatik datozen objektuetatik abiatzen da; objektu horiek zaharkituak izateko programatu dira, hala nola telefono mugikorrak, ordenagailuak, bozgorailuak, DVD erreproduzitzaileak, kableak, eta abar, eta artearen bidez bizitza itzultzen die, hainbat prozesu erabiliz zaharkitzea desprogramatzeko.

“Horrela, artea tresna bat da kontsumo-merkatuak jada baztertu dituen gauzei balio kalkulaezina emateko, neurri ekonomikorik gabe”, dio erakusketa-proposamen berritzaile honen egileak, eta mahai gainean jartzen du arte garaikidea publiko orokorrari hurbiltzeko eta eskuragarri egiteko modu berriak bilatu behar direla. Leo Pumek proiektu honetan egiten duen bezala, bere sorkuntzak edozein espaziotara lekualdatzeko aukera ematen du – Ez nahitaez erakusketa-espaziora –: ikusle-erabiltzailearen etxera, nahi izanez gero. Nola? Errealitate areagotuko prozesu baten bidez.

“Fotogrametriaz baliatzen naiz, objektuak hartuz, eskulturak sortuz eta piezei argazkiak eginez ikuspuntu ezberdinetatik”, azaldu du Pumek. Gero, irudi horiek ordenagailuan dagoen software batetik pasatzen dira, eta software horrek eskulturen kopia birtualak egiten ditu, pintura digitalen moduan, artistak nolabait “ordenagailuaren beraren pentsamendua” irudikatzeko irudietan. Eta irudi horiek QR kodeak dituzte esleituta, erabiltzailea sortzailearen webgunera eramaten dutenak, eta handik – Baita Instagrametik eta Facebooketik ere – 3Dn birtualizatutako objektuak ikus daitezke.

“Areagotutako errealitatetik interesatzen zait ikusle-erabiltzaileari artea edozein lekutatik eskuratzeko ematen dion gaitasuna, ez bakarrik erakusketa-espaziotik, baita bere etxetik edo beste edozein lekutatik ere”, nabarmendu du Leo Pumek. Dystopia.obj bezalako proiektuekin hauxe da haren asmoa: “Teknologiarekin arte aldakorra, eskuragarria eta gizarte garaikide berrira egokitzeko modukoa sortzea”.

QR kodeen bidez eskultura bihur daitezkeen zortzi koadro gogorarazleekin batera – Egileak “distopia teknologiko baten zatiak” deitzen die –, erakusketan errealitate areagotuak nola funtzionatzen duen erakusten da bideo baten bidez, eta Leo Pumen eskulturak ikus daitezke pantailan hainbat kokalekutan: Huarte Zentroa, non artistak bere laborategien laguntza bati esker pieza horiek ekoitzi zituen; Nafarroako kondestablearen Jauregia edo Museoa.

Material teknologiko zaharkituarekin sortutako piezei hurbiletik egindako argazki birtualak ere erakusten dituzte, itxura oso piktorikoko konposizioak sortzen dituztenak, paradoxikoki oso prozesu neurtu eta matematiko batetik sortzen diren forma organikoen paisaia iradokitzaile gisa; baita sare metalikoz egindako eskultura erakargarriak ere – QR kode interaktiboekin ere lotuta –, teknologiak erabiltzean uzten duen arrastoa sinbolizatzen dutenak.

Erakusketaren beste pieza nagusi bat Human Being da. Plastikozko poltsa bat da, non pertsona bat sar daitekeen eta Leo Pumek honako hau aipatzen duen: “Gizabanakoa bera zaharkituta dagoela, bera kontsumo-gizarte honetako produktu bat balitz bezala”. Bertan, teknologiak – Artista digitalak dioenez – “Alde batetik erraztasun eta askatasun asko ematen dizkigu, hurbildu egiten gaitu eta elkartu egiten gaitu, baina, beste alde batetik, etiketa eta parametro jakin batzuk jartzen dizkigu”.

BIRZIKLATZEA

Aurkitutako materiala

Leo Pumen proiektuan badago birziklapenaren zati interesgarri bat, bere sorkuntzetarako lehengaietan ekonomikoki inbertitu behar ez izatea abantailatzat hartzen duena. “Interesatzen zaizkidan objektuak edukiontzi espezializatuetan aurkitzen ditut edo dagoeneko erabiltzen ez dituzten lagunek gordetzen dizkidate”, esan du artistak, “Oso pozik”, Gomas Fabrikak “Nafarroan ikusi ez den eta oso gaztea den arte mota bat ikusarazteko egin duen apustu arriskutsuarekin”.

Leo Pumek espero du uda honetan, inaugurazio egunean, MI-TI komunitate artistikoak in situ egindako performancea errepikatzea, bere obraren zati batekin zuzeneko musikarekin interakzioan arituz. “Beste artista batzuekin elkarlanean aritzeak beti batzen du”, dio, kasu honetan performancean parte hartu duten bost artistekin harremana nabarmenduz: Eloy Almaraz, Andrea Loyola, Irati del Valle, Irantzu del Valle, Omar Alanís eta Ndugo-Kromita (jantziak).