2021eko Goya sariak emakumearen alde jarri ziren eta asko zor diote euskal zinemari. Ane ‘ri eta Akelarre’ ko bost Goyei egindako harrera bikainak Euskal Herritik egindako zinea igarotzen den une epifanikoaren berri ematen du. Horiek izan ziren bi notarik positiboenak
Konfinamenduaren lehen urtea betetzear zela, larunbat gauean, Malagako antzoki zahar batean (Soho izena du antzoki horrek), Goya 2021 sariak banatzeko ekitaldia egin zen. Ia dena desberdina izan zen iragarrita zegoen bezala. Adibidez, aurreko urtean, Marisolen mutisak ez zuen Ohorezko Goya saria jaso. Joan den larunbatean, Goya saria jaso zuen bakarrak. Kasu honetan, Angela Molina bat, gaueko musika-zenbakirik onenaz gozatu zuena eta esker oneko hitzaldi hunkigarri eta poetiko bat antolatu zuena. Begi gorrituetan absentzia izugarriak nabari zitzaizkion. Buñueletik Boraura, Bearnetik Las cosas del querer.
Antonio Molinaren alabak, trantsizioko zinemaren ikur handienetako batek, gaueko txalo zaparrada bakarra jaso zuen, maitasunaz eta espainiarrez eta bere bakardadeaz hitz egin zuen eszenatokian, gorriz zipriztindutako beltzez jantzita, gau arraro baten ikur egituratzaile bihurtu zen.
Arraroa izan zen 2021eko Goyak txandako aurkezlearen txisteak baztertzea, apaiz-beltz zorrotza zuen Antonio Banderas bati lekua uzteko. Bere pulpitutik, Banderasek garizumako homilia eta Pazko epifania nahiez gidatu zuen gala. Hori zen zentzuduna bakoitza bere etxean zegoen pandemiaren gauean, nahiz eta etxeren batean gehiegi zeudela susmatu.
Eskenatokitik aldendu bazen, etxetik eta txoko pribatuetatik saria jasotzeak eragindako desordena txikietatik sortzen zen irribarrea. Senar, lagun, seme-alaba eta bizilagunen interferentziak, saritutako pertsonak oholtzara igotzeko egin ohi diren itxaronaldiak baino atseginagoak izan ziren. Arintasuna irabazi zuen, bat-batekotasuna asko igo zen, eta telematikoa ez zen hautsi isiltasuna besterik sortzen ez zuen besaulki-patio baten hutsunearekin.
Musika-zenbakiak gehiegizkoak izan ziren paisaia horretan, inoiz gehiago ez gogoratzeko Violetera batekin, palmaresak, berriz ere, (pre) ren susmoa elikatzen du, banakako botoen batuketak epaile erresabiatuaren senarekin jokatzen duela sentitzea. Oraindik ez dakigu botoen ehunekoa, nola banatzen diren eta zenbat. Bagenekien Espainiako zinemaren diru-bilketa erdira jaitsi zela aurten. Murrizketak, konfinamenduak, irteteko beldurra eta errodajeen suspentsioa kontuan hartuz gero, gutxi dirudi. Bagenekien, halaber, Espainiako zinemako leihatilako arrakasta handiak, Adu izan ezik, betikoari dagozkiola, gatz lodia eta zafio gustua.
Panorama horretan, neskatilak, sarien garrantziagatik garaile, baina ez kantitateagatik, hor Akelarrek irabazi zion, idatzitakoa sendotu zuen, filmik sendoena, orekatuena, sotilena eta egokiena da historiara pasatzea merezi duen edizio batean, bertan emakume sarituen presentzia oreka desiragarriaren sintomak ematen hasi baita.
2021eko Goya saria emakumearen alde jarri zen eta asko zor dio euskal zinemari. Ane eta Akelarreko bost Goiak oso harrera ona izan zuten, eta Euskal Herritik egindako zinea epifanikoa izan zen. Horiek izan ziren COVID-19aren itzalak iragan aldarrikapenak indargabetu zituen edizio baten bi notarik positiboenak. Bigarren mailako aktorearen irabazleak, Alberto San Juanek, etxebizitza duin bat izateko eskubidea eskatu zion PSOEko gobernuari, izan ezik, ezer gutxi gehiago entzun ahal izan zen tonu horretan. Ez zen keinuak egiteko gaua.
Eta keinu goyeskoez ari garela, bi izan ziren oso esanguratsuak desegokiak zirelako. Lehena, Mario Casasentzako saria, Ez duzu hilko diskretuan egindako lanagatik. Distantziak alde, Casasi Tom Cruiseri gertatzen zaiona gertatzen zaio, bere profesionaltasuna erabatekoa da, beti larrua jotzen du eta, gainera, Mario tipo jatorra da, baina bihurtu den pertsonaia eta proiektuak aukeratzeko duen talentua hiltzen ditu.
Beste sariak, Fernando Truebaren Goya sariak, oraindik hemen estreinatu ez den Iberoamerikako film onenagatik, zuzendari baten gainbehera areagotzen du, garai batean espainiar kantagintzaren loriek egiten zuten bezala, hemen erabat galdu duena Amerikan irabazten baitu.
Dena den, sari hauetan, guztietan bezala, gutxi hitz egiten den gaia 2020an zehar zinema espainiarraren kalitateari buruz galdetzea litzateke. Izendaturiko lanen eta palmaresaren arabera – Ia inork gogoratzen ez duen beste zinema bat dago –, pandemiaren urtea urte tristea, txiroa, gaizki zauritua izan da. Hiruzpalau titulu baino ez dira iristen nabarmenaren eremu noblera; gainerakoak duinaren neurritasunari eusten dio, edo erdipurdikoaren iruzurrari. Baina, txarra, txarra… gertatzen ari zaiguna.