Azken edizioan, Zinemaldiak emakumeek zuzendutako film gehiago aukeratu zituen 2019an baino. Zinemaldiak ostiral honetan eman du horren berri, prentsa-ohar baten bidez. Bertan, joan den urtetik zinema-topaketak idatzitako genero-identifikazioari buruzko txostena aipatzen zen, 2018an Emakumeak Zineman parekotasunaren eta Gizarteratzearen aldeko Gutuna eta Europako beste lehiaketa batzuk izenburuaren bidez horretarako konpromisoa hartu ondoren. “Zinemaldiak espero du erretratu hau abiapuntu izatea datozen urteetako bilakaera esanguratsu batean parte hartzeko”, adierazi dute.
Dokumentu berri horretan, Zinemaldiak identifikatu du sail guztietan ikusi ahal izan ziren film luzeen %37 zuzendariek sinatu zituztela – Topaketaren dozena bat ataletan proiektatu ziren 110 filmetatik 46 emakumeek zuzendu zituzten eta 77 gizonek –, hau da, aurreko ekitaldiarekin alderatuta, %10,5 gehiago.
Igoera hori gorabehera, aztertutako kategoria bakar batean ere (zuzendaritza, ekoizpena, gidoia, argazkilaritza, musika eta muntaia) ez da emakumezko profesionalen ehunekoa %40tik gorakoa, nahiz eta batzuetan oso hurbil egon. Kasu horretan daude ekoizpen-etxeak – %39,49 –, gidoilariak – %38,06 – Eta muntatzaileak – %39,58 –.
Atalka
Atalkako zenbaketa batean, bi salbuespen egon ziren. Perlak: erakutsi ziren filmen %70 baino gehiago emakumeek zuzendu zituzten, eta Horizontes Latinos filmak zuzendari gehiago izan zituen – %61 –, gidoilari gehiago – %62 –, argazki-zuzendari gehiago – %54 – Eta muntatzaile gehiago – %52 –.
Sail Ofizialean, aldiz, Urrezko maskorra irabazteko hautagai ziren 20 filmetatik hirutan bakarrik eseri zen emakume bat errealizazioko aulkian. Horien artean zegoen Dea Kulumbegashvili, Beginning polemikaren zuzendaria, eta zinemagileak sari garrantzitsua lortu zuen Zinemaldian: urrezko maskorra ez ezik, zuzendaritza onenaren eta emakumezko aktore onenaren zilarrezko maskorra eta gidoi onenaren epaimahaiaren saria ere eskuratu zituen.
Halaber, aurreko edizioan beste lau zinegile saritu zituzten: Isabel Lamberti – New Directors –, Fernanda Valadez – Horizontes Latinos –, Catarina Vasconcelos – Zabaltegi-Tabakalera – Eta Ashmita Guha – Nest –.
Hautatzea eta ikustea
Zinemaldiaren arabera, alde handia dago lehiaketarako aurkeztutako filmen eta amaitu direnen artean. Ildo horretan, emakumezko profesionalak zituzten filmen ehunekoa apalagoa zen inskribatutako film luze guztien artean, azkenean aukeratutakoen artean baino. Ildo horretan, Zinemaldiak jakinarazi zuen aztertutako kategorietan, ikusitako 2.487 filmetatik gizonen %65 eta %80 artean daudela.
Konparazio bat egitearren, hautatutako filmen artean zuzendariak guztizkoaren %37 badira, aurkeztutako filmen artean zifra hori 10 puntura jaisten da. Txostenean aztertutako atal guztietan errepikatzen da inskribatu ziren filmen eta azkenean batzordearen mozketa igaro zutenen arteko alde hori.
Emakume gutxi euskal zineman
Zinemaldiak Euskal Herrian ikusi eta hautatutako filmei buruzko azterketa ere egin du. Goragoko esparru batean bezala, tokiko sektorean ere patroiak errepikatzen dira: emakumeak gizonak baino gutxiago dira. Hautaketa batzordeak ikusi zituen 33 euskal film luzeetatik bederatzi bakarrik zuzendu zituzten emakumeek. Aurreko ekitaldian, aldiz, 57 euskal ekoizpenetatik 16 emakumeek zuzentzen zituzten. Beraz, 2019tik 2020ra, ehunekoa hamar puntu baino zertxobait gehiago jaitsi zen. Bestalde, 68. ediziora aurkeztu ziren 33 film horietatik %35,6 emakumeek ekoiztu zituzten, istorioen %34,5 ere emakumeek idatzi zituzten, %17,1ek argazki-zuzendariak izan zituzten, %39k muntatzaileak kontratatu zituzten eta %19,5ek konpositoreak.