“I would fear going to work”: Labour exploitation at Carrefour sites in Saudi Arabia izeneko txosten berrian, giza eskubideen erakundeak ere dokumentatzen du nola langileak behartuko ziren ostatu prekarioetan bizitzera, eta kaleratzearen beldurra kexatzen baziren edo aparteko orduetan lan egitearen aurka bazeuden.
Kontratatutako pertsona ba-tzuek jasandako abusuak lan behartuak izango dira ziurrenik, lan-esplotaziorako gizakien trafikoa barne; hala ere, Carrefour taldeak eta haren bazkide Saudi Arabiako frankiziaren arduradun Majid Al Futtaim taldeak ez dute neurri egokirik hartu haiei amaiera emateko, eta ez diete langileei konponketarik eskaini.
“Pertsona horiek uste zuten bizitza hobe baterako atea irekitzen ari zirela, eta, horren ordez, askok esplotazio eta abusu izugarriak jasan zituzten. Neurriak hartu ez zituenez, Carrefourrek ez zuen sufrimendu hori saihestu, eta, kasu batzuetan, ziurrenik, nahitaezko lana izango da, pertsonen trafikoa barne”, esan du Marta Schaaf Justizia Klimatiko, Ekonomiko eta Sozialaren eta Enpresen Kontu Ematearen Amnesty Internationalen Programaren zuzendariak.
“Carrefourrek, giza eskubideei buruzko nazioarteko arauen arabera, zalantzarik gabeko
betebeharra du bere eragiketetan, frankizietan barne, gehiegikeriarik egiten ez dela bermatzeko. Carrefourrek eta Majid Al Futtaimek abusuak konpon-tzeko jardun beharko lukete, eta horrek kaltetutako pertsonei kalte-ordainak ematea dakar, eta beren operazioetako langileek berriro kalterik jasan ez dezaten bermatzea”.
Amnesty Internationalen txosten hau Lanaren Nazioarteko Erakundearen Administrazio Kontseiluak Saudi Arabiako gobernuaren aurkako erreklamazio historiko bat aztertu baino bi aste lehenago argitaratu zen, soldata-lapurretarekin, nahitaezko lanarekin eta sindikatuak osatzeko debekuarekin lotuta. Erreklamazioa 2024ko ekainean aurkeztu zuen Eraikuntzako eta Zurgintzako Langileen Nazioarteko Sindikatuak, Amnesty Internationalen eta beste erakunde batzuen laguntzarekin.
Engainatuak eta gaizki ordainduak
Amnesty Internationalen ikerketa erakundeak 2023an argitaratutako txosten baten ondorengoa da. Txosten horretan, Amazonek Saudi Arabian dituen zentroetan egindako gehiegikeriak agerian uzten ziren, enpresa horietako batek eskulana hornitzen bai-tzuen. Ikerketa berriena Nepal, India eta Pakistango 17 gizonek emandako elkarrizketetan eta informazioan oinarritzen da. Riad, Dammam eta Yiddako Carrefourren instalazioetan lan egiten zuten guztiek 2021etik 2024ra bitartean, eta ia guztiak eskulana hornitzen zuten enpresek kontratatu zituzten eta Majid Al Futtaimi bidali zizkioten.
Lana lortzeko, langileek 1.200 dolar estatubatuarreko batez besteko tasa ordaindu zieten kontratistei beren jatorrizko herrialdean (sarritan interes handiko zorra izanik), nahiz eta Saudi Arabiako legediak eta Majid Al Futtaim-en politikek tasa horiek kobratzea debekatzen duten.
Kontratistek gezurra esan edo engainatu zituzten elkarrizketatutako ia langile guztiak (batzuetan, eskulana hornitzen duten enpresen parte-hartzearekin) Saudi Arabiako postuen izaerari eta onurei buruz, edo sinetsarazi zieten zuzenean nazioarteko enpresek kontratatu zituztela. Askok jakin zuten Saudi Arabiako eskulan hornitzaileentzat lan egiten zutela tasak ordaindu ondoren, eta gehienek ezin zutenez dirua berreskuratu, ezin izan zuten atzera egin.