Hauek dira, Suitzako Finantza Zerbitzuen Sozietateak (UBS) emandako datuetan oinarrituta, Oxfam Intermon GKEak egindako azken azterketatik lortutako emaitza kezkagarriak. Txosten horrek agerian uzten du milioi bat milioidunek gero eta eragin handiagoa dutela mundu-mailan garrantzi handia duten gaietan, eta ohartarazten du aberastasun handi horiek beren aldeko joko-arauak osatzen ari
direla. “Oligarkia globaleko aro honetan”, krisi klimatikoari aurre egiteko ahalegin globalek, pobrezia-maila iraunkorrek edo desberdintasunek lehentasuna izan beharko lukete mundu mailako herrialde guztietan. Gizakiari datxezkion eskubide horiek “ultra aberatsen eta megaenpresen esku daude, eta haien aberastasuna handitzeko helburuak gorago aipatutako premia globaletatik oso urrun daude”, berretsi du azterlan honek.
“Izan ere, azken urteotan, ultra aberatsek eta botere handiena duten enpresek beren eragin izugarria erabili dute planetaren arazo nagusiak konpontzeko ahaleginak geldiarazteko, hala nola zerga-ihesaren eta zerga-elusioaren aurkako borroka, COVID-19aren aurkako txertoak pertsona guztientzat eskuragarri izatea ziurtatzea, edo hego globaleko herrialdeen zor jasanezinak bertan behera uztea”.
Txosten horrek nabarmentzen du, halaber, herrialdeak “ekin-tza-gaitasuna galtzen” ari direla, biztanleriaren % 1 horretan kon-tzentratutako botere ekonomikoaren aurrean.
Oxfamek txosten horretan dioenez, “oligarkia globalaren aroan bizi gara”. “Munduko 50 enpresa handienetatik herenek baino gehiagok milioi bat milioi dituzte zuzendari exekutibo edo akziodun nagusi gisa”, zehaztu du txostenak.
Espainia TOP25ean
Ildo beretik, ikerketak zehazten du 3.000 familia inguruk, gehienak Ipar Amerikan, Europan eta Australian bizi direnak, munduko Barne Produktu Gordinaren (BPG) % 13 biltzen dutela. Familia horien aberastasuna 10 puntu hazi zen 1987tik, orduan BPG globalaren % 3 baitzuten. Beste muturrean, biztanleriaren ia erdia dago, eguneko 6,85 dolarrekin bizi direnak, hau da, pobrezia-mailaren azpitik daude.
“Boterearen eta aberastasunaren hiperkon-tzentrazio” horrek pertsonen eta lurraldeen arteko desberdintasuna elikatzen du, txostenaren arabera; izan ere, hegoalde globaleko herrialdeek “aberastasun globalaren % 31 baino ez dute”, baina biztanleriaren % 79 dira, India eta Txina barne. Espainiaren kasuan, 1.180.703 pertsonak dute milioi bat eurotik gorako ondarea. Heldu bakoi-tzaren batez besteko aberastasuna 200.000 eurotik gorakoa izango litzateke. Hala ere, batez besteko tarteko aberastasuna 100.000 euro ingurura jaitsiko litzateke heldu bakoitzeko. Bi kasuetan, munduko TOP25ean (txostenekoa) egongo ginateke, eta hori ez zaie gertatzen Alemaniari, Israeli edo/eta Austriari, helduen batez besteko aberastasunaren TOP25ean sartzen baitira, baina ez tartekoarenean. Horrek erakusten du hiru herrialde horiek desberdintasun sozial nabarmena dutela. Hurrengo bost urteetan, Espainian
milioidunen kopurua % 12 haztea eta 1.327.797 pertsonara iristea aurreikusten du UBSk.
Euskadiren eta Nafarroaren egoera
Euskadi Espainia osoaren buruan dago oparotasunari eta errenta-aukerei dagokienez. Aukera-maila gorenari eta Estatuko per capita errenta handienari dagokienez, Euskadi lehenengo tokian dago, 100eko balio absolutuarekin. Jarraian, Madril (93,7), Nafarroa (88,2), Katalunia (86,6) eta Aragoi (79,9) daude. Hori dela eta, Espainiako etxeetan errenta-aberastasun handiena duten autonomia-erkidegoen top 5ean daude.
Familien errentaren arabera antolatutako zerrenda horretako azken bost postuetan honako hauek dira: Gaztela-Mantxa (59,3), Kanariar Uharteak (58,3), Murtzia (57,2), Andaluzia (54,4) eta Extremadura (52,7). Azken hori Euskadiren kontrako muturrean kokatzen da, ia 50 puntuko distantziarekin. Hau da, Euskal Autonomia Erkidegoko biztanleek Extremadurakoek baino bi aldiz errenta aukera gehiago dituzte.