Hong Kongeko gatazkak berpiztu dira

Txinako segurtasun lege berriak kolonia-ohia zigortu eta politikoki isolatu nahi du, eta dagoeneko erantzuna eragin du

Polizia txinatarrak indarra eta errepresio gogorra erabiltzen ditu protestak isilarazteko.

UNAI GANDARIAS /2020-05-29/ Hong Kong, edo, hobeto esanda, “Txinako Herri Errepublikako Hong Kongeko Eskualde Administratibo Berezia” Britainiar Inperioaren zati izan zen, 1997an kolonia Txinara pasa zen arte, baldintza batekin: koloniatik kanpo zegoenak bere sistema ekonomiko eta politikoa mantentzea, ‘Herrialde bat, bi sistema’ premisarekin. Hong Kongek merkatu libreko sistemari eta botere banaketari eutsi dio, ‘Estatu kapitalismoak’ zuzentzen duen Asiako erraldoi baten barruan.

Gauzak horrela, tirabirak ziurtatuta zeuden. Asiako finantza gune nagusietako bat bihurtua, Hondurasko lurraldeak ez zituen Pekingo adarrak gehiegi nabaritzen bere lurraldean. Alderantziz, kontinenteko buruzagi komunistak Hong Kongen estatusaz baliatzen ziren ondasunen eta kapitalen merkataritzarako.

Baina Pekinek, munduko potentzia hegemoniko bihurtzeko bere estrategian, Hong Kongen punturik ahulenetako bat zuen, munduari bere lotsak erakusten zizkiona.

Pekinen eta Washingtonen arteko merkataritza talkaren eta tentsio militarraren ondorioz, Txinak, ‘Euritakoen iraultza’ gaiztotutik abiatuta, “Botere absolutua nahi du hongkoniar lurraldean” eta AEBek ‘edozer’ egin dezakete hori eragotzi eta zauria irekita mantentzeagatik.

ESTRADIZIO LEGEA


Iaz, Hong Kongek gobernatzen duen Pekingo gobernu txotxongiloak estradizioaren lege proiektua onartu zuen. Hong Kongeko 19 urteko gazte bati 20 urteko neska-laguna hiltzea leporatu zioten, Taiwanen oporretan zeudela, 2018ko otsailean. Honaino zuzen jo dezake, baina neurriak sakonera karga bat zuen hongkondar oposiziogileentzat.

Herrialde baten barruan, Hong Kongek bere estradizio hitzarmenak ezartzeko gaitasuna zuen. Eta Pekinek proposatutakoa onartuz gero, kolonia ohiaren herritarrak atxiloketa arbitrarioen beldur ziren, justizia kontinentalaren aurrean jartzeko.
Protestak lehertu ziren, eta hasiera batean ‘aterkien’ antzekoak ziren. Masiboak izan ziren, eta Carrie Lam gobernuburuari besoa tolestu zioten, erretiratzera behartuz.

Baina kaleko jendearekin aukera ona zen haratago joateko, eta manifestazioak bortitzak bihurtu ziren. Geziak jaurtitzen ari zen arkulari baten irudiak munduari bira eman zion, bandalismo ekintzak aurpegiratu zituzten herritarrak ere basatiki erasotuak izan zirelarik.

Protesta, ekintza-errepresio dinamika batean degeneratu zen, honen ondoren, askok, hongkondarrak zein polizia, kolonia ohiaren mugetatik haratago zihoan liskar baterako erabiltzen ikusi zituztelarik.

SEGURTASUN LEGEA


Joan den astean, Xi Jinping buruzagi txinatarra Herri Asanblea Nazionalera heldu zen.
Xik 2017an PCch kongresuan egin zuen iragarpena, non 2049 jartzen zuen Txina munduko liderra izateko data bezala, berrogeialdian sartu dela dirudi. Eta pandemia ureztatzen duen krisi ekonomikoa ere ez zen baikortasuna saltzeko modukoa. Batez ere, langabeziak gogor hozka egin diolako Txinako sistema ekonomikoari.

Hain da horrela, ezen Pekinek oraingoan ez baitu hazkunderako helbururik ere finkatu, ohi bezala. Beraz, batzar honetako neurri nagusia ezin zen Hong Kong izan. Baita historiako lehen kode zibilaren onarpenaren gainetik ere.

Txinako legegileak ‘Segurtasun Legea’ onartu du, oposizioko mugimendu hongkondarrak isolatzeko, Pekinen aurkako “edozein traizio, sezesio, sedizio eta subertsio ekintza” zigortuz, baita “Estatuko sekretuak lapurtzea eta atzerriko erakunde politikoek Hong Kongen jarduerak antolatzea” ere.

Txinako Gobernuak disidentziaren nazioarteko loturak eragotzi eta bakartu nahi ditu, Hong Kongekiko duen politika zalantzan jartzeko saiakera guztiak zigortzeaz gain. Eta dena onddoek protesta egitera joango zirela jakinda.

Hala iragarri zuen kaleetan polizia handi batek, baina ezin izan du berriro protesta egitea eragotzi. Hong Kong jada ez da autonomoa Eta protesta berriaren erdian, AEB fitxa mugitzen ari zen berriro. Washingtonek baldintza ekonomiko onuragarriak ematen dizkio Hong Kongi, Pekingo erregimenarekiko autonomia mantentzeari lotuta. Prozesua hasteko, Estatu Departamentuak ziurtatuko du ez dagoela behar besteko autonomiarik eta Kongresuak bertan behera utziko duela lehentasunezko tratu ekonomikoa.


LEHEN BALDINTZA EMAN DA

Horrek Hong Kongek nazioarteko transakzioetan duen paper garrantzitsuari amaiera eman liezaioke, lurralde horretako baldintza bereziak inbertsioetarako merkataritza-plataforma gisa erabiltzen baitituzte. Eta Txinako erregimenaren eta mundu kapitalistaren arteko bitartekari lana amaituko zuen. Milaka milioi daude jokoan. Baina kalearen eta ekonomiaren presioa nahikoa izango al da Pekin atzera egiteko? Oraingoz, Xik sendo jarraitzen du aurreranzko ihesaldian.